Παιδί και Οικογένεια
Φιλί στα χείλη και παιδιά
Είναι κακό να φιλάμε τα παιδιά στα χείλη;
Το αν θα πρέπει να φιλάμε τα παιδιά μας στο στόμα ή όχι είναι ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει αρκετούς γονείς και έχει προκαλέσει ποικίλες και αντίθετες αντιδράσεις. Είναι τελικά μια προβληματική συμπεριφορά που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη ενός παιδιού ή μια απόλυτα φυσιολογική και αθώα συμπεριφορά που το παιδί μπορεί να εισπράξει μόνο ως ένδειξη γονεϊκής αγάπης;
Η μία άποψη: Το να φιλάμε τα παιδιά μας στο στόμα δεν είναι ποτέ καλή ιδέα
H Δρ. Charlotte Reznick, Αμερικανίδα ψυχολόγος ισχυρίζεται ότι ένα πεταχτό φιλί στα χείλη από τους γονείς μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στο παιδί. Εάν αρχίσουμε να φιλάμε τα παιδιά μας στο στόμα όταν είναι μικρά, τίθεται το ερώτημα «Πότε σταματάμε;». Εκεί έγκειται η σύγχυση. Τα παιδιά κάποια στιγμή μεγαλώνουν και παύουν να είναι μωρά. Στα 5-6 τους χρόνια αρχίζουν να αντιλαμβάνονται το σώμα τους και να έρχονται σε επαφή με τη σεξουαλικότητά τους. Ορισμένοι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι σε αυτή την ηλικία ακόμη και ένα αθώο φιλί στα χείλη μπορεί να προκαλέσει διέγερση στο παιδί. Επιπλέον, ένα μικρό παιδί που βλέπει τους γονείς του να φιλιούνται στα χείλη και να κάνουν το ίδιο και με αυτό, είναι πολύ πιθανό να συγχυστεί όσον αφορά τους ρόλους στην οικογενεια και τα συναισθήματα που τρέφει ο ένας για τον άλλον. Μια λύση θα μπορούσε να είναι το να σταματάμε να φιλάμε τα παιδιά στα χείλη την κατάλληλη στιγμή. Ωστόσο, στην πραγματικότητα δε μπορούμε να γνωρίζουμε πότε θα πρέπει να γίνει αυτό, αφού το κάθε παιδί ωριμάζει με το δικό του ρυθμό.
Η άλλη άποψη: Είναι φυσιολογικό και υγειές να δείχνουμε αγάπη στα παιδιά μας φιλώντας τα στο στόμα
Η Δρ. Fiona Martin από το Κέντρο Παιδοψυχολογίας του Σύδνεϋ διαφωνεί κάθετα με την προηγούμενη θέση. Βρίσκει εντελώς παράλογο το οτι το φιλί στα χείλη από τους γονείς προς το παιδί, μπορεί να θεωρηθεί σεξουαλικό. Ισχυρίζεται ότι είναι φυσιολογικό και υγιές το να δείχνουν οι γονείς με αυτό τον τρόπο αγάπη προς τα παιδιά τους και οτι δεν υπάρχει τίποτα που να αποδεικνύει ότι φιλώντας τα παιδιά στα χείλη μπορεί να δημιουργήσει οποιαδήποτε προβλήματα αργότερα. Ομοίως, η Δρ. Heather Irvine-Rundle, ισχυρίζεται ότι το συμπέρασμα της Δρ. Reznick είναι εξωφρενικό και ότι δε λαμβάνει υπόψη τις ασφαλείς σχέσεις γονέα-παιδιού όπου υπάρχει εμπιστοσύνη. Η ίδια εκτιμά ότι δεν υπάρχει τίποτα σεξουαλικό στο φιλί γονέα-μωρού στα χείλη. Επίσης, δε θεωρεί κατ’ουδένα λόγο ότι φιλώντας τα παιδιά στα χείλη μπορεί να τα μπερδέψει σχετικά με το ποιόν επιτρέπεται να φιλούν.
Συμπεράσματα
Με βάση τα πιο πάνω, εκ πρώτης αντιλαμβανόμαστε ότι δεν υπάρχει ομοφωνία απόψεων των ειδικών όσον αφορά το θέμα αυτό. Ωστόσο, θεωρώ ότι υπάρχει τρόπος να συμβαδίσουν οι δύο θέσεις, και να αποτελέσουν κατευθυντήριες για το πώς μπορούμε να πράξουμε. Συμφωνώ με τη Δρ. Martin όταν λέει ότι «δεν υπάρχει τίποτα που να αποδεικνύει ότι φιλώντας τα παιδιά στα χείλη μπορεί να δημιουργήσει οποιαδήποτε προβλήματα αργότερα». Βέβαια, αν και δεν υπάρχουν μελέτες αυτή τη στιγμή που να δείχνουν κάτι τέτοιο, αυτό δε σημαίνει οτι δεν πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, να λαμβάνουμε υπόψη την ανάπτυξη της σεξουαλικότητας του παιδιού μας και να προβληματιζόμαστε για το πως μια συμπεριφορά μας μπορεί να το επηρεάσει (ακόμη και αν αυτή η επίδραση- σύγχυση, αίσθηση παραβίασης- δε διαφανεί).
Πράγματι, όπως ισχυρίζεται η Δρ. Martin, είναι φυσιολογικό και υγιές το να εκδηλώνουν οι γονείς την αγάπη τους προς τα παιδιά τους, και το φιλί στα χείλη μπορεί να μην αποτελεί εξαίρεση. Όμως πρέπει να θυμόμαστε ότι οι δικές μας αγνές προθέσεις δεν καθορίζουν πάντα την επίδραση στο παιδί μας. Άρα, εμείς μπορεί να μην έχουμε στο μυαλό οτιδήποτε σεξουαλικό (τουλάχιστον, σε συνειδητό επίπεδο) αλλά αυτό δεν αποκλείει το να αναπτύξει το παιδί μας μπερδεμένα συναισθήματα ή να αισθανθεί κάποια στιγμή ότι η επαφή αυτή παραβιάζει τα «θέλω» και τα επιθυμητά προσωπικά όρια του.
Η αγάπη μπορεί να μην έχει όρια, αλλά η έκφραση της αγάπης καλό είναι να οριοθετείται, έτσι ώστε να μην παραβιάζουμε άθελα μας τον άλλον, σε μια τόσο ευαίσθητη περίοδο της ζωής του. Δε χρειάζεται να είμαστε απόλυτοι. Ο κάθε γονιός βέβαια και μπορεί να φιλήσει αυθόρμητα το μωράκι του στα χείλη και αυτή είναι μια γλυκιά και όμορφη εικόνα (στα πολύ μικρά μωράκια βέβαια είναι καλό να προσέχουμε να μη μεταφέρουμε μικρόβια που θα επιβαρύνουν την υγεία τους!). Καθώς όμως το παιδί μας μεγαλώνει και αρχίζει να αντιλαμβάνεται όλο και περισσότερα πράγματα (γύρω στα 1μισή του χρόνια), είναι προτιμότερο αυτή η πρακτική να εκλείψει τόσο φυσικά όσο ξεκίνησε. Με άλλα λόγια, δε χρειάζεται να επιδιώκουμε το φιλί στο στόμα. Αν μας είναι τόσο σημαντικό το να φιλάμε το παιδί μας στα χείλη αντί στο μάγουλο, θα πρέπει να ρωτήσουμε τον εαυτό μας, γιατί; Ακόμη και αν δεν δημιουργηθεί καμία συναισθηματική σύγχυση στο ίδιο το παιδί μας, θα χρειαστεί ίσως να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις φίλων και γνωστών που μπορεί να βρίσκουν αυτή τη συμπεριφορά παράξενη. Επιπλέον, αν συνεχίσουμε να φιλάμε στα χείλη το παιδί μας καθώς αυτό θα έχει ενηλικιωθεί και θα έχει δημιουργήσει συναισθηματικές-ερωτικές σχέσεις, η συμπεριφορά μας πιθανόν να ξενίσει τον/την σύντροφό του.
Εφόσον λοιπόν ζούμε σε μια κοινωνία που το φιλί στο στόμα θεωρείται πρωτίστως ερωτικό, γιατί να μην επιλέξουμε να εκφράσουμε την αγάπη μας με χίλιους άλλους τρόπους οι οποίοι δεν εμπεριέχουν τον κίνδυνο συναισθηματικής σύγχυσης και δεν τείνουν να προκαλούν αντιδράσεις;
Από την άλλη, αν το παιδί μας επιδιώξει από μόνο του κάποια στιγμή να μας φιλήσει στα χείλη, δε θα πρέπει να αγχωθούμε! Εμείς μπορούμε να συνεχίσουμε να το φιλάμε στο μάγουλο και σταδιακά θα μας μιμηθεί.
Ειρήνη Χριστοφόρου, Συμβουλευτική Ψυχολόγος