Οι ξεχασμένοι ήρωες «του λεωφορείου του Λευκαρίτη»

Πηγή: philenews.com

Οι διαφορετικές αντιλήψεις και προτεραιότητες μεταξύ ατόμων που εμπλέκονται στην ανθρωπιστική υπόθεση της διερεύνησης της τύχης των αγνοουμένων, καθιστούν άγνωστο το πότε και αν θα καταβληθεί προσπάθεια για τον εντοπισμό των λειψάνων αγνοουμένων, στην τραγική υπόθεση «του λεωφορείου του Λευκαρίτη», που έλαβε χώρα κοντά στο τ/κ χωριό Μώρα, το 1974.

Συγκεκριμένα, στις 14 Αυγούστου, αριθμός εφέδρων εθνοφρουρών, ίσως και 14, από το 226 Τάγμα Πεζικού, έπεσαν πάνω σε ύλη τουρκικών αρμάτων μάχης που έβαλαν  με τα πυροβόλα και τα πολυβόλα τους εναντίον τους. Στην ίδια περιοχή, λίγη ώρα πριν από τις 11 το πρωί, το ίδιο δράμα διαδραματίστηκε με ένα φορτηγό, «στην υπόθεση του φορτηγού του Φασσιά», για το οποίο έγινε εκταφή και βρέθηκαν οστά αριθμού αγνοουμένων.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι δημοσιεύματα στον τ/κ τύπο, μαρτυρίες από ένα Τ/κ βοσκό και τεκμήρια που έφερε στο φως συνεργείο οδοποιίας στα κατεχόμενα, ουδέποτε έγινε εκταφή, στο σημείο όπου πιστεύεται ότι τάφηκαν τα λείψανα των περισσότερων από τους 14 αγνοούμενους του λεωφορείου, αλλά και μεμονωμένων σημείων στην ίδια περιοχή, όπου δυνατό να υπάρχουν κάποια από αυτά.

Την ώρα που τα εν ζωή ακόμη αδέλφια και συγγενείς αυτών των ηρώων ρωτούν με αγωνία τι θα γίνει με την υπόθεση, σύμφωνα με πηγές της ελληνοκυπριακής πλευρά στη ΔΕΑ, δεν είναι επί του παρόντος στις άμεσες προτεραιότητες της η υπόθεση. Η θέση αυτή, προκαλεί έκπληξη σε πολλούς άλλους γνώστες της τραγικής ιστορίας καθώς, Ε/κ και Τ/κ ερευνητές και άτομα που μετείχαν σε κοινές ομάδες εντοπισμού οστών αγνοουμένων στις δυο πλευρές βεβαιώνουν τα εξής:

⦁    Πριν από μερικά χρόνια, τ/κ εφημερίδα, δημοσίευσε σχετική είδηση για την υπόθεση και το πιθανό σημείο που τάφηκαν οι Ε/κ έφεδροι αγνοούμενοι στρατιώτες.

⦁    Υπάρχει μαρτυρία στα κατεχόμενα, στις τ/κ «αρχές», από άτομο που γνωρίζει που περίπου είναι ο ομαδικός τάφος που τάφηκαν οι περισσότεροι, αλλά και σημεία που τάφηκαν πιθανό κάποιοι μεμονωμένα.

⦁    Το σημείο αυτό, βρίσκεται κάτω από ασφαλτοστρωμένο δρόμο που οδηγεί από το τ/κ χωριό Μώρα, προς το αεροδρόμιο Τύμπου και όταν κατασκευαζόταν ο δρόμος, τα μηχανήματα έφεραν στο φως, τα οστά και πιθανόν και κάποια προσωπικά αντικείμενα των Ε/κ αγνοουμένων. Και τα οποία περισυλλέγησαν και παραδόθηκαν στις τ/κ «αρχές». Σύμφωνα πάντα με πληροφορίες που έδωσαν Τ/κ πολίτες σε Ε/κ.

⦁    Όταν έγινε η εκταφή στην υπόθεση «φορτηγό του Φασσιά», αυτόπτες μάρτυρες βεβαίωσαν στο «Φ», ότι έγιναν εκτενείς αναφορές στην υπόθεση «λεωφορείο του Λευκαρίτη», αλλά οι «υπεύθυνοι», Ε/κ και Τ/κ δεν έδωσαν σημασία.

Με όλα αυτά τα δεδομένα υπόψη τους, οι συγγενείς των αγνοουμένων του «λεωφορείου του Λευκαρίτη στη Μώρα», δεν σταματούν ποτέ να επιμένουν στο διακαές αίτημα τους, να προχωρήσει αυτή η τραγική υπόθεση, να γίνει η εκταφή, στο συγκεκριμένο τμήμα του δρόμου Μώρας – Τύμπου και το οποίο είναι κοντά στο σημείο που ο δρόμος διασταυρώνει τον κύριο (παλιό) δρόμο Λευκωσίας – Αμμοχώστου.

Το χρονικό της τραγωδίας – Τους κυνήγησαν τα τανκς

Σύμφωνα με το τι αναφέρεται στα Αρχεία αρμοδίων Υπηρεσιών του κράτους, στις 14 Αυγούστου 1974 μια διμοιρία από περίπου 25 Ε/κ έφεδρους στρατιώτες προσπαθούσαν να υποχωρήσουν από την περιοχή Παλαικύθρου όπου μάχονταν το προηγούμενο διάστημα, καθώς στην περιοχή είχε εκδηλωθεί από νωρίς το πρωί μαζική τουρκική επίθεση, με τη συμμετοχή αρμάτων μάχης. Είχαν επιβιβαστεί σε ένα πράσινο λεωφορείο της εταιρείας «Λευκαρίτης». Το λεωφορείο οδηγούσε ο Γρηγόρης Σάββα από την Αραδίππου. Στην ίδια περιοχή βρισκόταν και κινείτο με τον ίδιο σκοπό, δηλαδή να ξεφύγουν από την τουρκική επίθεση και το φορτηγό του Φασσιά. Γύρω στις 11 τα δυο οχήματα κινούνταν με προφανή σκοπό να εισέλθουν στον παλιό δρόμο Λευκωσίας – Αμμοχώστου.

Στην περίπτωση του λεωφορείου, μερικές δεκάδες μέτρα πριν ανέβει από χωματόδρομο που ακολουθούσε, πάνω στο δρόμο Λευκωσίας-  Λάρνακας, δέχθηκε επίθεση από την ύλη των τουρκικών αρμάτων.

Σύμφωνα με κάποιους συμπολεμιστές των αγνοουμένων στρατιωτών, που μίλησαν πριν χρόνια στο «Φ», οι επιβαίνοντες στο λεωφορείο αντιλήφθηκαν ότι βάλλονταν από τουρκικά τανκς, όταν μια οβίδα  έσκασε λίγα μέτρα από το όχημα τραντάζοντας το. Σχεδόν ταυτόχρονα, δεύτερη οβίδα κτύπησε πλαγιομετωπικά το λεωφορείο το οποίο έπιασε αμέσως φωτιά. Μέσα σε αυτό το πανδαιμόνιο, κάποιος στρατιώτης έσπασε με το υποκόπανο του όπλου του το πίσω μεγάλο τζάμι του λεωφορείου και από εκεί, εν μέσω καταιγιστικών πυρών από τα πολυβόλα των τουρκικών αρμάτων, κάποιοι έφεδροι εθνοφρουροί κατάφεραν να εξέλθουν, πηδώντας από το φλεγόμενο όχημα. Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με μαρτυρίες συμπολεμιστών τους, τα τουρκικά άρματα μέσα από μια κόλαση πυρός κυνήγησαν τους Ε/κ στρατιώτες που έτρεχαν να σωθούν, σκορπώντας τον θάνατο που ξερνούσαν τα πολυβόλα τους. Ένας πολύ μικρός αριθμός στρατιωτών κατάφερε να κρυφτεί σ’ ένα καλαμιώνα και ένα χοιροστάσιο. Κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να σωθούν και κάποιοι όχι.

Το σεμνό μνημείο Τιμής

Τα τελευταία χρόνια στη λεωφόρο Αεροδρομίου, (Αρτέμιδος), με κατεύθυνση το αεροδρόμιο δεξιά, παρά το άλσος του Παττίχειου Αμφιθεάτρου, ένα σεμνό μνημείο Τιμής και Δόξας, θυμίζει αυτή τη μεγάλη τραγωδία που έγινε στην περιοχή της Μώρας στις 14 Αυγούστου 1974. Οι βετεράνοι του 226 Τάγματος Πεζικού, άλλοι πολεμιστές του 1974, οι συγγενείς και οι απόγονοι των νεκρών και αγνοουμένων ηρώων της πατρίδας μας, προσέρχονται κάθε τέλος του καλοκαιριού, για το καθιερωμένο τρισάγιο εις μνήμη των πεσόντων και αγνοουμένων, στις τραγικές υποθέσεις «του λεωφορείου του Λευκαρίτη» και του «φορτηγού του Φασσιά». Οι επιζήσαντες αφηγούνται στους νεότερους τον κανονιοβολισμό αρχικά των δυο οχημάτων και μετά τα ανηλεή πυρά που δέχθηκαν. Και είναι η μέρα εκείνη κάθε τέλος του καλοκαιριού, που τα δάκρυα ρέουν κάτω από τις δυο στήλες αυτών των παλληκαριών.

Το 226 Τάγμα Πεζικού τότε, το 1974 είχε για βάση τη Λάρνακα. Οι στρατιώτες του κατάγονταν ως επί το πλείστον από χωριά της Λάρνακας, της Αμμοχώστου, την Αραδίππου και την Αθηένου. Ήταν φίλοι μεταξύ τους και στις πλείστες των περιπτώσεων, οι οικογένειες τους διατηρούν μεταξύ τους φιλικές σχέσεις. Τις ενώνουν εξάλλου οι δυο τραγικές ιστορίες «του λεωφορείου του Λευκαρίτη» και του «φορτηγού του Φασσιά». Νέοι άνθρωποι που άφησαν παιδιά στην κούνια και έγκυες γυναίκες και έτρεξαν στο κάλεσμα της πατρίδας, δίνοντας ότι πιο πολύτιμο είχαν, τη ζωή τους.