Γενική Επικαιρότητα
Τρομάζουν οι προβλέψεις ειδικών για αυξήσεις σε καύσιμα και ρεύμα
Πηγή: stockwatch.com.cy
Αυξήσεις έως και 15% στις τιμές των καυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος διαβλέπουν ειδικοί, μη αποκλείοντας το ενδεχόμενο οι αυξήσεις να αγγίξουν και το 20%, εάν υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου Ισραήλ – Ιράν.
Καυτηριάζουν τη στάση της κυβέρνησης, λέγοντας ότι ενώ επωφελείται από τις αυξήσεις, δεν λαμβάνει μέτρα για την ανακούφιση των πολιτών από το υψηλό κόστος της ενέργειας.
Να σημειωθεί ότι ήδη οι πρώτες αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων σημειώθηκαν από χθες.
Ενδεχομένως να εκτοξευθούν στο 20% οι αυξήσεις
Ο επίκουρος καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Frederick, Δρ Πάρις Φωκαΐδης, μιλώντας στη StockWatch, υποστήριξε ότι «σε περίπτωση έντονης κλιμάκωσης ή παρατεταμένης αναταραχής, η αύξηση θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και στο 20% έως 30%, ανάλογα με τη διάρκεια και το βάθος της κρίσης».
Ειδικότερα για την Κύπρο, εξέφρασε την εκτίμηση ότι με βάση τη σημερινή γεωπολιτική δυναμική, οι τιμές του ηλεκτρισμού στην Κύπρο μπορεί να αυξηθούν κατά 5% έως 15% τους επόμενους μήνες.
Σημείωσε ότι «η Κύπρος εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από εισαγόμενα καύσιμα για την παραγωγή ηλεκτρισμού· συνεπώς, αυτές οι εξελίξεις έχουν άμεσες συνέπειες, διότι η άνοδος στις διεθνείς τιμές μετακυλίεται στους καταναλωτές μέσω της ρήτρας καυσίμου στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος».
Σύμφωνα με τον Δρ Φωκαΐδη, η νέα αβεβαιότητα που δημιουργούν οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή αναδεικνύει την ανάγκη για ενεργειακή ασφάλεια και στρατηγική αυτονομία.
«Η Κύπρος οφείλει να επιταχύνει έργα όπως η ηλεκτρική διασύνδεση με την Ευρώπη μέσω του καλωδίου Great Sea Interconnector, αλλά και η πλωτή μονάδα αποϋγροποίησης φυσικού αερίου (FSRU) στο Βασιλικό, καθώς και η προώθηση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας».
Υποστήριξε ακόμη ότι απαιτούνται παράλληλα μέτρα προστασίας των ευάλωτων καταναλωτών και μηχανισμοί απορρόφησης των διεθνών διακυμάνσεων τιμών.
Παρατήρησε ότι «η παρούσα κρίση δεν είναι απλώς πρόκληση· αντίθετα, μπορεί να λειτουργήσει ως επιταχυντής για τη μετάβαση σε ένα πιο ανθεκτικό, βιώσιμο και κυπριακά ελεγχόμενο ενεργειακό μέλλον».
Εξελίξεις στις διεθνείς αγορές
Σχετικά με τις διεθνείς αγορές, ανέφερε ότι «ήδη οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου έχουν αυξηθεί κατά 4–10% τις τελευταίες ημέρες, ενώ σε περίπτωση σοβαρής κλιμάκωσης, εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσουν τα 120–150 δολάρια το βαρέλι».
Αντίστοιχα, οι τιμές του LNG έχουν σημειώσει άνοδο της τάξης του 6%, ενώ οι χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρισμού στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί σημαντικά σε ορισμένες χώρες.
Η κυβέρνηση επωφελείται από τις αυξήσεις
Ο αναπληρωτής καθηγητής Μηχανολογίας στο Τμήμα Μηχανικής Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Χατζηστάσσου, μιλώντας στη StockWatch, είπε ότι οι αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων αναμένεται να είναι πιο άμεσες από τις αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Παρατήρησε, ωστόσο, ότι δεν δικαιολογούνται μεγάλες αυξήσεις, διότι ακόμη δεν έχουν παραληφθεί τα καινούργια φορτία με τις αυξημένες τιμές.
Εξέφρασε την εκτίμηση ότι «η αύξηση στις τιμές των καυσίμων μπορεί να αγγίξει και το 10%».
Υπενθύμισε ότι το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος στην Κύπρο παραμένει το τρίτο υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υποστήριξε ότι «το προεκλογικό στοίχημα της κυβέρνησης για μείωση του ηλεκτρικού ρεύματος φαίνεται ότι δεν κερδίζεται· συνεπώς, δεν αναμένεται να διαφοροποιηθούν τα δεδομένα, διότι τα έργα που υποσχέθηκε η κυβέρνηση καθυστερούν. Οπότε, θα συνεχίσουμε να πληρώνουμε υψηλή τιμή στο ηλεκτρικό ρεύμα και στα καύσιμα».
Ο κ. Χατζηστάσσου έψεξε ακόμη τη στάση της κυβέρνησης, λέγοντας ότι «η κυβέρνηση επωφελείται από τις αυξήσεις στην τιμή των καυσίμων, διότι αυξάνονται οι φορολογίες που εισπράττει».
Παρομοίασε την κατάσταση που δημιουργείται «με την αλεπού που φυλάει τις κότες» και κάλεσε την κυβέρνηση να αυξήσει τη διαφάνεια ως μέτρο πίεσης προς τις εταιρείες, ώστε να είναι πιο προσεκτικές στην επιβολή των αυξήσεων, και όχι να περιορίζεται στο να καλεί τους καταναλωτές να επιλέγουν τα πρατήρια με τις πιο φθηνές τιμές.
Συνεχίζοντας, υποστήριξε ότι «από τη στιγμή που υπάρχουν στοιχεία και η κυβέρνηση γνωρίζει ποιοι παρανομούν, θα μπορούσε να επιβάλλει μεγαλύτερη διαφάνεια. Επίσης, η κυβέρνηση, εάν θέλει να στηρίξει τους πολίτες, θα μπορούσε να μειώσει τις φορολογίες – κάτι για το οποίο, όπως φαίνεται, δεν είναι διατεθειμένη να πράξει».
Επανέλαβε ότι «υπάρχει τρόπος η κυβέρνηση να εφαρμόσει το συγκεκριμένο μέτρο χωρίς να παραβιάζει την προστασία των προσωπικών δεδομένων».
Σχετικά με την επιβολή πλαφόν στην τιμή των καυσίμων, εξέφρασε την άποψη ότι «η κυβέρνηση θέλει να το αποφύγει, διότι αποτελεί ένα ακραίο μέτρο».
Ειδικότερα για την τιμή του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, είπε ότι σήμερα ανήλθε στα 77 δολάρια το βαρέλι από 64 δολάρια που ήταν πριν δύο ημέρες. Παρ’ όλα αυτά, επειδή υπάρχει αφθονία πετρελαίου στις διεθνείς αγορές και δεν υπήρξε κάποια διακοπή ή δολιοφθορά στην εξαγωγική ικανότητα στον Περσικό Κόλπο, η τιμή του πετρελαίου αναμένεται να μειωθεί ξανά.
Ωστόσο, εξέφρασε επιφυλάξεις, λέγοντας ότι σε περίπτωση ανατροπής του πολέμου λόγω παρέμβασης των ΗΠΑ και κατά συνέπεια επιδείνωσης της κρίσης, ενδεχομένως να υπάρξουν νέες αυξήσεις στην τιμή του πετρελαίου, οι οποίες θα μεταφραστούν και σε αυξήσεις στην Κύπρο – όχι όμως τόσο άμεσα, αλλά όταν καταφθάσουν τα νέα φορτία της ΑΗΚ.
Ο πόλεμος επηρεάζει την κυπριακή αγορά ενέργειας
Για αυξήσεις της τάξης του 10% στις τιμές των καυσίμων έκανε λόγο και ο ειδικός σε θέματα ενέργειας, Χαράλαμπος Έλληνας.
Αντίστοιχα, τόνισε ότι θα υπάρξουν αυξήσεις και στο κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ο κ. Έλληνας εξήγησε ότι η διεθνής συγκυρία και οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή επηρεάζουν άμεσα την κυπριακή αγορά ενέργειας.
Συγκεκριμένα, δήλωσε πως μέσα σε 10 ημέρες, η τιμή του Brent αυξήθηκε από τα 65 στα 75 δολάρια, δηλαδή κατά περίπου 15–16%.
«Αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας, τότε από την ερχόμενη εβδομάδα αναμένονται επιπτώσεις: αύξηση περίπου 10% στις τιμές του πετρελαίου και της βενζίνης, καθώς και παρόμοια αύξηση στο κόστος ηλεκτρισμού».
Εάν η κατάσταση διατηρηθεί για μήνες, αυτές οι αυξήσεις ενδέχεται να συνεχιστούν, σημείωσε.
Ο κ. Έλληνας προειδοποίησε μάλιστα πως, σε περίπτωση πετρελαϊκών χτυπημάτων, ενδέχεται να υπάρξει περιφερειακό μπλακάουτ.