ΕΥ: Αλλοδαποί πίσω από το 27% των αγορών ακινήτων – Αδυναμίες στους ελέγχους

Πηγή: sigmalive.com

Νομοθεσία με αυστηρούς όρους αλλά… ανοικτά «παράθυρα»

Η ισχύουσα νομοθεσία επιτρέπει την κτήση ακινήτων από αλλοδαπούς μόνο για σκοπούς ιδιοκατοίκησης, επαγγελματικής στέγης ή βιομηχανικής ανάπτυξης, επιβάλλοντας περιορισμούς στη χρήση και στον αριθμό ακινήτων. Ωστόσο, με την τροποποίηση του 2011, ώστε να συνάδει με το Κοινοτικό Δίκαιο, καταργήθηκαν οι περιορισμοί για κοινοτικές εταιρείες – περιλαμβανομένων και των κυπριακών – ακόμη και όταν αυτές ελέγχονται από ξένα συμφέροντα.

Η εξέλιξη αυτή άφησε ανοιχτό ένα «παράθυρο», το οποίο έκτοτε δεν έχει κλείσει, ενώ η εγκύκλιος του 2013 προσέδωσε επενδυτικό χαρακτήρα στις αγορές, ενισχύοντας την εμπορική εκμετάλλευση. Όπως τονίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία, η έκδοση πιο «ελαστικών» εγκυκλίων, χωρίς τροποποίηση νόμου, γεννά ερωτήματα νομιμότητας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2024, το 27,35% των συνολικών πωλήσεων ακινήτων αφορούσε σε αλλοδαπούς. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό θεωρείται «πλασματικό» και μάλιστα σημαντικά υποεκτιμημένο, καθώς δεν περιλαμβάνει τις εταιρείες ξένων συμφερόντων που ελέγχουν κυπριακά ή κοινοτικά σχήματα.

Κενά και αδυναμίες στους ελέγχους

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εντοπίζει σοβαρές αδυναμίες στους μηχανισμούς εποπτείας:

Δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για την αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης των αιτητών.

Απουσιάζει έλεγχος προέλευσης κεφαλαίων.

Το μηχανογραφημένο σύστημα «Αλλοδαποί» παρουσιάζει σημαντικά κενά και η προσπάθεια αναβάθμισής του χρονολογείται από το… 1999.

Δεν υπάρχει ουσιαστική παρακολούθηση της χρήσης των ακινήτων μετά την αγορά.

Ζητήματα στρατηγικής σημασίας

Η Έκθεση υπογραμμίζει ότι οι υφιστάμενοι περιορισμοί έχουν καθαρά τυπικό χαρακτήρα, καθώς παρακάμπτονται εύκολα μέσω κοινοτικών εταιρειών. Παράλληλα, δεν υπάρχουν αξιόπιστα δεδομένα για το πραγματικό ποσοστό ακίνητης περιουσίας που κατέχεται από αλλοδαπούς.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εισηγείται τον καθορισμό νέας πολιτικής με σαφείς στόχους, λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά, γεωπολιτικά και στρατηγικά συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρείται απαραίτητος ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας, πάντα σε συμφωνία με το κοινοτικό δίκαιο.

Υπενθυμίζεται ότι τα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν ήδη θεσπίσει περιορισμούς στην κτήση ακινήτων από αλλοδαπούς για λόγους δημόσιας ασφάλειας, υγείας ή στρατηγικών συμφερόντων – περιορισμοί που μέχρι σήμερα δεν έχουν υιοθετηθεί στην Κύπρο.