Το ΓεΣΥ σε νέες περιπέτειες – Πόλεμος (και) για τα φάρμακα

Στα πολύ βαθιά και μάλλον θολά και δύσκολα νερά μπαίνει πλέον ο διάλογος για τα φάρμακα στο Γενικό Σύστημα Υγείας, αφού αν και μεταξύ Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας και εμπλεκομένων η διαβούλευση για τις αποζημιώσεις δεν έχει μπει ακόμα στην ουσία της, τα τέσσερα νομοθετήματα, που ετοιμάστηκαν από τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο από την πλευρά των φαρμακοποιών, όσο και από την πλευρά των οργανωμένων ασθενών που ανησυχούν.

Διαμαρτυρίες υπάρχουν και από τους εισαγωγείς φαρμάκων και τις φαρμακοβιομηχανίες για διάφορα ζητήματα.

Η δημόσια διαβούλευση έληξε την περασμένη Παρασκευή και, όπως πληροφορούμαστε, το έργο των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών θα είναι πλέον αρκετά δύσκολο, αφού πρέπει εκτός των άλλων να προλάβουν και τα χρονοδιαγράμματα για την εφαρμογή της πρώτης φάσης του ΓεΣΥ.

Διαφωνία και έντονη διαμαρτυρία καταγράφεται από πλευράς των φαρμακοποιών σε διάφορα ζητήματα, με τον Παγκύπριο Φαρμακευτικό Σύλλογο να εκφράζει την κάθετη διαφωνία του στον τρόπο λειτουργίας των νοσοκομειακών φαρμακείων, να θέτει θέμα για γεωγραφικό καθορισμό στη λειτουργία νέων φαρμακείων και να διεκδικεί την εισαγωγή του θεσμού του €1 για κάθε συνταγή που εκτελείται και ισχύει σήμερα και στο ΓεΣΥ.

Από πλευράς των προμηθευτών φαρμάκων, η μεγαλύτερη αντίδραση αφορά στον τρόπο συνταγογράφησης των φαρμάκων από τους γιατρούς, καθώς τα νομοσχέδια προνοούν ότι οι φαρμακοποιοί θα πρέπει να προτείνουν στους δικαιούχους του ΓεΣΥ τη φθηνότερη επιλογή.

Οι οργανωμένοι ασθενείς από πλευράς τους απέστειλαν στις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες τα σχόλιά τους σε μια πολυσέλιδη επιστολή καταγράφοντας και αυτοί με τη σειρά τους ενστάσεις, επισημάνσεις αλλά και εισηγήσεις. Εκφράζουν έντονη ανησυχία ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι δικαιούχοι ενδεχομένως να χάνουν το δικαίωμα στην πρόσβαση σε κατάλληλα για τους ίδιους φαρμακευτικά σκευάσματα.

Τα σχόλια όλων των εμπλεκομένων θα τύχουν τώρα μελέτης από τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες, οι οποίες ενδεχομένως να προχωρήσουν σε τροποποιήσεις των νομοθετημάτων, εάν κάποιες από τις επισημάνσεις κριθούν δικαιολογημένες.

Η επεξεργασία των σχολίων και οι όποιες αλλαγές στα τέσσερα νομοσχέδια θα πρέπει να γίνουν, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί, το αργότερο μέχρι τα μέσα Αυγούστου ώστε τον Σεπτέμβριο να κατατεθούν στη Βουλή και να ψηφιστούν σε νόμο πριν από τα Χριστούγεννα. Και αυτό επειδή τα φάρμακα θα ενταχθούν στο ΓεΣΥ κατά την πρώτη φάση της εφαρμογής του τον Ιούνιο του 2019 και ως εκ τούτου επιβάλλεται να υπάρχει χρόνος για την απαραίτητη προετοιμασία.

Το πρώτο νομοθέτημα προτείνει μεταξύ άλλων την υιοθέτηση της ηλεκτρονικής συνταγής και της διαδικασίας για την εκτέλεσή της στον βαθμό που αυτό υποστηρίζεται από το λογισμικό του ΟΑΥ, ενώ περιλαμβάνει πρόνοια που να επιτρέπει στους φαρμακοποιούς να αντικαθιστούν ένα φαρμακευτικό προϊόν με το φθηνότερο, γενόσημο ή αντίστοιχο γενόσημό του. Περιέχει επίσης πρόνοιες για τη δημιουργία νοσοκομειακών φαρμακείων σε νοσηλευτήρια με άνω των 30 κλινών και πέντε ειδικοτήτων.

Το δεύτερο νομοθέτημα εισάγει διατάξεις για τις διαδικασίες αδειοδότησης νοσοκομειακών φαρμακείων, τη διάρθρωση και προδιαγραφές λειτουργίας, τις αρμοδιότητες, καθώς και τη στελέχωσή τους.

Με το τρίτο νομοθέτημα εισάγονται πρόνοιες με τις οποίες καθίσταται απαραίτητη η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας (ηλεκτρονικοί υπολογιστές και άλλες συσκευές, λογισμικά) για τη λειτουργία των φαρμακείων και, τέλος, στο τέταρτο νομοθέτημαεισάγονται διατάξεις για τη διευκόλυνση της εκτέλεσης ηλεκτρονικών συνταγών που περιέχουν ελεγχόμενα φάρμακα (π.χ. ναρκωτικά).

Διαφωνίες από τον ΠΦΣ

Το περιεχόμενο των προτάσεων των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών έχει προκαλέσει την έντονη αντίδραση του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου, ο οποίος δηλώνει κάθετα αντίθετος στον τρόπο με τον οποίο προτείνεται η λειτουργία νοσοκομειακών φαρμακείων και ζητά επιτακτικά τον σαφή διαχωρισμό των εσωτερικών και εξωτερικών ασθενών των νοσηλευτηρίων.

Συγκεκριμένα, οι φαρμακοποιοί διαφωνούν με τη διάθεση φαρμάκων και την εκτέλεση συνταγών από τα νοσοκομειακά φαρμακεία, θέτοντας παράλληλα και τους όρους τους, αφού, όπως υποστηρίζουν, κάτι τέτοιο θα θέσει τα ιδιωτικά φαρμακεία αντιμέτωπα με ένα σε βάρος τους αθέμιτο ανταγωνισμό.

Ο ΠΦΣ, όπως πληροφορούμαστε, παράλληλα με τη διαφωνία του έχει καταγράψει στη δική του αναφορά για τα τέσσερα νομοθετήματα και μια σειρά σχετικών ερωτημάτων για τα οποία αναμένει να δοθούν απαντήσεις. Πληροφορίες εξάλλου φέρουν τους φαρμακοποιούς έτοιμους να διεκδικήσουν με δυναμικό τρόπο την ικανοποίηση των συγκεκριμένων αιτημάτων τους.

Επιπρόσθετα, οι φαρμακοποιοί απαιτούν τον γεωγραφικό καθορισμό των περιοχών για τις οποίες θα παραχωρούνται άδειες λειτουργίας νέων φαρμακείων, αφού θεωρούν ότι θα πρέπει οι ασθενείς να έχουν εύκολη πρόσβαση στο φαρμακείο της γειτονιάς τους, ωστόσο επισημαίνουν ότι ήδη σε κάποιες περιοχές υπάρχει δυσανάλογα με τον πληθυσμό μεγάλος αριθμός φαρμακείων.

Παράλληλα, ο ΠΦΣ θέτει θέμα εισαγωγής του θεσμού του €1 ανά συνταγή που εκτελούν, όπως ισχύει σήμερα, και στο πλαίσιο του ΓεΣΥ. Το συγκεκριμένο θέμα έχει, όπως πληροφορούμαστε, τεθεί και ενώπιον του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας.

Αντιδρούν οι προμηθευτές για τις συνταγογραφήσεις

Η εντονότερη διαμαρτυρία από πλευράς των προμηθευτών φαρμάκων αφορά στον τρόπο με τον οποίο θα συνταγογραφούν οι γιατροί στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, ενώ διαφωνούν και με τις πρόνοιες που υποχρεώνουν τους φαρμακοποιούς να αντικαθιστούν ένα φαρμακευτικό προϊόν με το φθηνότερο, γενόσημο ή αντίστοιχο γενόσημό του.

Όπως αναφέρει στο σχετικό σημείωμά της η ΚΕΦΕΑ: «Υπάρχει πρόνοια για δυνατότητα αντικατάστασης του φαρμακευτικού προϊόντος από τον φαρμακοποιό με το πιο φθηνό γενόσημο ή αντίστοιχο γενόσημο αυτού. Παρόλα αυτά, δεν γίνεται αναφορά ότι σε μια τέτοια περίπτωση η αντικατάσταση θα γίνει με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού, ο οποίος φέρει την ευθύνη για τη συνταγογράφηση. Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη τροποποίηση θα πρέπει να απαλειφθεί. Οποιαδήποτε αλλαγή στο τι ο θεράπων ιατρός επιλέξει για θεραπεία του ασθενούς του, θα πρέπει να συνοδεύεται και από νέα συνταγή».

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στο θέμα της συνταγογράφησης και ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Εταιρειών Κύπρου, ο οποίος αναφέρει στο δικό του σημείωμα προς τις Φαρμακευτικές υπηρεσίες:

«Ο ΣΦΕΚ εκφράζει τη διαφωνία του με την προσθήκη της συγκεκριμένης παραγράφου, η οποία δίνει τη δυνατότητα στον φαρμακοποιό να αντικαταστήσει το συνταγογραφούμενο φαρμακευτικό προϊόν με το πιο φθηνό γενόσημο ή αντίστοιχο γενόσημο αυτού. Είναι σαφές ότι δεν είναι επιστημονικά και ηθικά ορθό να ζητείται από τον ασθενή να αλλάξει τη συνταγή του θεράποντος ιατρού του και μάλιστα χωρίς να έχει ενημερωθεί ο ιατρός του. Ο ιατρός είναι ο κατ’ εξοχήν υπεύθυνος για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας του ασθενούς και δεν δικαιολογείται η οποιαδήποτε αντικατάσταση του φαρμακευτικού προϊόντος που αναγράφεται στη συνταγή από τον φαρμακοποιό».

Η ΚΕΦΕΑ εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση για δημιουργία νοσοκομειακών φαρμακείων, κάνοντας ωστόσο και τις δικές τις εισηγήσεις. Εισηγήσεις κάνουν οι εκπρόσωποι των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών και για τον τρόπο με τον οποίο θα εξαλειφθεί το φαινόμενο της εξάρτησης που ορισμένες φορές παρατηρείται μεταξύ επαγγελματιών υγείας και εταιρειών, τονίζοντας την ανάγκη για θέσπιση σχετικών νομοθεσιών.

Επιπλέον, σχολιάζει την πρόνοια που αφορά στη διάρκεια ισχύος της κάθε ιατρικής συνταγής χαρακτηρίζοντας το διάστημα των έξι μηνών υπερβολικό.

Από πλευράς του ο ΣΦΕΚ εκφράζει τη διαφωνία του για τις πρόνοιες που αφορούν την αναγραφή της λιανικής τιμής σε όλες τις συσκευασίες, ενώ θέτει θέμα δικαιώματος απευθείας πώλησης νοσοκομειακών φαρμάκων ή/και άλλων ιατρικών αναλωσίμων ειδών στα ιατρεία ή τα νοσοκομεία, τα οποία δεν θα πληρούν τις προδιαγραφές για να λειτουργήσουν δικά τους νοσοκομειακά φαρμακεία.

ΠΟΣΠΦ: Μόνο ο γιατρός ν’ αλλάζει την αγωγή

Το θέμα της συνταγογράφησης των φαρμάκων φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα και τους οργανωμένους ασθενείς.

Όπως αναφέρει στο σχετικό σημείωμά της η Παγκύπρια Ομοσπονδία Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων, στα νομοσχέδια θα πρέπει να προστεθεί πρόνοια ώστε «ο φαρμακοποιός ο οποίος εκτελεί τη συνταγή να δύναται, μόνον κατόπιν της σύμφωνης γνώμης ή κατόπιν αιτήματος του ασθενούς και μετά από πληροφόρηση του γιατρού, να αντικαταστήσει το φαρμακευτικό προϊόν με το πιο φθηνό αντίστοιχο γενόσημο αυτού που έχει την ίδια δραστική ουσία, την ίδια φαρμακευτική μορφή και δύναμη, την ίδια δοσολογία που συνέστησε ο γιατρός και στην ποσότητα που αναγράφεται στη συνταγή».

Η ΠΟΣΠΦ «ανησυχεί ιδιαίτερα για τα καινοτόμα και τα βιολογικά φάρμακα τα οποία δεν είναι ανταλλάξιμα. Ναι μεν μπορεί να είναι η ίδια δραστική ουσία, αλλά απαγορεύεται να πάρει κάποιο άλλο. Σε περίπτωση που ισχύσει η συγκεκριμένη νομοθεσία, ο φαρμακοποιός θα μπορεί να αλλάξει το φάρμακο, με κίνδυνο ο ασθενής να απορυθμιστεί και γυρίζοντας στην αρχική θεραπεία ο οργανισμός του να μην ανταποκρίνεται πλέον».

Η Παγκύπρια Ομοσπονδία Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων στα σχόλιά της προς τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες ζητά επίσης τον σαφή διαχωρισμό των εσωτερικών και εξωτερικών ασθενών των νοσηλευτηρίων απαιτώντας παράλληλα και ξεκάθαρο διαχωρισμό των νοσοκομειακών φαρμάκων από τα υπόλοιπα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Για τα νοσοκομειακά φαρμακεία η ΠΟΣΠΦ αναφέρει ότι «σημαντικό, για την ασφάλεια των ασθενών, είναι οι επαγγελματίες υγείας να διατηρήσουν την αυτονομία τους, χωρίς εξαρτήσεις από τις διευθύνσεις των νοσοκομείων, που ενδεχομένως να επηρεάζονται περισσότερο από οικονομικά κίνητρα, αντί από κίνητρα επαγγελματικής δεοντολογίας».

Οι οργανωμένοι ασθενείς θέτουν επίσης θέμα σωστού γεωγραφικού καταμερισμού των φαρμακείων που θα λειτουργούν σε ολόκληρη την Κύπρο, με στόχο να εξυπηρετούνται σωστά όλοι οι ασθενείς.

Νέα αντιπαράθεση για τις αμοιβές των ιδιωτών γιατρών

Στο προσκήνιο και πάλι οι αμοιβές των ιδιωτών γιατρών στο πλαίσιο του ΓεΣΥ με τον εκπρόσωπο Τύπου του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου να δηλώνει ότι βάσει των υπολογισμών οι απολαβές των ειδικών γιατρών θα είναι κατά 60%-70% μειωμένες και τον υπουργό Υγείας να το διαψεύδει υποστηρίζοντας ότι οι υπολογισμοί του ΠΙΣ είναι λανθασμένοι και έδωσε συγκεκριμένο παράδειγμα.

Την ίδια ώρα, οι γιατροί του δημοσίου θέτουν πλέον επιτακτικά το θέμα των δικών τους απολαβών στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, ενώ τονίζουν ότι πολλά σημαντικά ζητήματα που αφορούν τον δημόσιο τομέα της υγείας δεν είναι δυνατό να συζητηθούν επειδή ο ΟΚΥπΥ είναι ακόμα «ανύπαρκτος».

Η νέα αντιπαράθεση, η οποία αξίζει να σημειωθεί ότι κρατήθηκε σε χαμηλούς τόνους, παρουσιάστηκε στη μεσημβρινή εκπομπή του ΡΙΚ όταν ο εκπρόσωπος Τύπου του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, Χάρης Αρμεύτης, χαρακτήρισε τις προτάσεις του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας για τις αμοιβές των γιατρών στο ΓεΣΥ απογοητευτικές και υποστήριξε ότι με βάση τους προκαταρκτικούς υπολογισμούς οι γιατροί θα έχουν απολαβές μειωμένες κατά 60%-70% σε σχέση με σήμερα.

Συγκεκριμένα, και όπως ανέφερε ο κ. Αρμεύτης, «οι πρώτες ενδείξεις είναι απογοητευτικές γιατί μιλάμε για μείωση των αμοιβών των γιατρών της τάξης του 60%-70% σε σχέση με αυτά που λαμβάνουν σήμερα» και υποστήριξε ότι η τιμολόγηση της ιατρικής πράξης «παραμένει αμετάβλητη εδώ και δέκα χρόνια».

«Εμάς μας ενδιαφέρουν οι όροι συμμετοχής μας στο ΓεΣΥ, διότι σύμφωνα με τις προτάσεις του ΟΑΥ, μπορεί να αρχίσουμε με συγκεκριμένη τιμή μονάδας και μετά από κάποιους μήνες η τιμή μονάδας να πέσει στο μισό. Το ερώτημα είναι ποια επαγγελματική ομάδα δεν θα ανησυχούσε εάν της έλεγαν ότι θα μειωθούν οι απολαβές της κατά 60%».

Επιπλέον, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΙΣ ανέφερε ότι μέχρι στιγμής δεν έχουν δοθεί στους γιατρούς ξεκάθαρες προτάσεις για τις απολαβές τους. «Μέχρι τώρα δεν έγινε διαβούλευση», δόθηκαν, είπε, «κάποιες ενδείξεις και αυτές οι πρώτες ενδείξεις είναι αρνητικές». Για έναν ιδιώτη γιατρό, τόνισε, «για να αποφασίσει εάν θα συμμετέχει στο ΓεΣΥ, πρέπει να του δοθούν ξεκάθαρες εξηγήσεις για να πάρει τις αποφάσεις του».

Ο κ. Αρμεύτης έθεσε και θέμα βιωσιμότητας του ΓεΣΥ, επαναλαμβάνοντας την πάγια θέση του ΠΙΣ ότι ο προϋπολογισμός είναι ελλειμματικός και ενδεχομένως «να δούμε τα ταμεία του Συστήματος να καταρρέουν».

Η απάντηση ήταν άμεση και δόθηκε από τον υπουργό Υγείας, Κωνσταντίνο Ιωάννου, ο οποίος μιλώντας επίσης στην ίδια τηλεοπτική εκπομπή, υποστήριξε ότι «οι ισχυρισμοί που κυκλοφορούν και σύμφωνα με αυτούς οι απολαβές των γιατρών θα είναι μειωμένες σε σχέση με σήμερα κατά 60%-70% είναι λανθασμένοι και δεν ευσταθούν».

Προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω, ο υπουργός Υγείας έδωσε και συγκεκριμένο παράδειγμα.

Ο ΟΑΥ, εξήγησε, «έδωσε στους γιατρούς κατάλογο με τις “μονάδες” που θα λαμβάνει κάθε ιατρική πράξη στο ΓεΣΥ. Τις τελευταίες ημέρες και ύστερα από έναν εντατικό διάλογο μεταξύ της ηγεσίας του ΠΙΣ και του ΟΑΥ έχει δοθεί και η τιμή της κάθε μονάδας».

Στο «απαισιόδοξο» σενάριο, η τιμή αυτή καθορίζεται στα €15. Δηλαδή με δεδομένο ότι «η επίσκεψη παίρνει 3 μονάδες, βάσει των σχεδιασμών του ΟΑΥ, ο γιατρός θα πληρώνεται για την κάθε επίσκεψη €45». Εάν, είπε ο υπουργός Υγείας, «οι γιατροί θα πληρώνονται €45 την επίσκεψη και το θεωρούν αυτό μείωση 60%-70% των σημερινών τους απολαβών, τότε ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί τι σημαίνει αυτό».

Οι αμοιβές, είπε ο κ. Ιωάννου, «θα κυμαίνονται περίπου στα ίδια επίπεδα με αυτά που οι γιατροί σήμερα χρεώνουν». Για κάποιες ιατρικές πράξεις, εξήγησε, «θα είναι λιγότερα σε σχέση με σήμερα, σε κάποιες άλλες θα είναι περισσότερα. Για να το πω κυπριακά όμως, στη “σούμα” θα τους έρχεται το ίδιο».

Αναβρασμός και στον δημόσιο τομέα

Οι αμοιβές των γιατρών στο ΓεΣΥ προκαλούν όμως αναβρασμό και στον δημόσιο τομέα, αφού αρκετοί από τους γιατρούς άρχισαν να κάνουν τους δικούς τους υπολογισμούς και διαπιστώνουν, όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Παγκύπριας Συντεχνίας Κυβερνητικών Ιατρών, Σωτήρης Κούμας, «ότι ίσως να τους συμφέρει καλύτερα να φύγουν από το Δημόσιο και να ιδιωτεύσουν στο πλαίσιο του ΓεΣΥ».

Για αυτό, είπε ο πρόεδρος της ΠΑΣΥΚΙ, «καλούμε τους αρμόδιους φορείς, να προσέλθουν έγκαιρα στον διάλογο, διότι εάν δεν γίνουν τα πράγματα σωστά θα υπάρξει κύμα φυγής από τα δημόσια νοσοκομεία και θα τα αποδυναμώσουμε ακόμα περισσότερο».

Παράλληλα, ο κ. Κούμας αναφερόμενος στα υπόλοιπα ζητήματα που αφορούν τα δημόσια νοσοκομεία και την αυτονόμηση τους, είπε ότι «προς το παρόν δεν μπορεί να διεξαχθεί για όλα τα θέματα διάλογος διότι εμάς εργοδότης μας είναι ο Οργανισμός Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας, ο οποίος προς το παρόν δεν υπάρχει».

Απαντώντας στις ανησυχίες των γιατρών του Δημοσίου, ο υπουργός Υγείας υποστήριξε ότι «δεν θα πρέπει να βιάζονται να καταλήξουν σε συμπεράσματα και αποφάσεις, αλλά θα πρέπει να κάνουν λίγη υπομονή», διότι όπως ανέφερε βρίσκεται σε εξέλιξη συγκεκριμένη προσπάθεια και «τον Σεπτέμβριο θεωρώ ότι θα είμαστε έτοιμοι για να ανακοινώσουμε συγκεκριμένα κίνητρα τα οποία θα δοθούν στους γιατρούς του Δημοσίου».

Σε ό,τι αφορά τον ΟΚΥπΥ, ο υπουργός Υγείας αναφέρθηκε στην προκήρυξη των διευθυντικών θέσεων, η οποία θα γίνει σήμερα, όπως είπε, και τόνισε ότι «το γεγονός ότι δεν ανακοινώνονται οι διαδικασίες που προωθούνται δεν σημαίνει ότι δεν προωθούνται αυτές οι διαδικασίες».

Πηγή: philenews