Το Βραβείο Ποίησης Ο.Λ.Κ 2025 απονεμήθηκε στην Αγγέλα Καιμακλιώτη

Το Βραβείο Ποίησης Ο.Λ.Κ 2025 απονεμήθηκε στη συμπολίτισσα μας Αγγέλα Καϊμακλιώτη για το βιβλίο της Λυκόσκυλα, Βακχικόν, 2024.

Αυτούσια η ομιλία της κατα τη βράβευση:

Απόψε μου απονέμεται ένα βραβείο που με συγκινεί, και η περίσταση με φέρνει αντιμέτωπη με το επίμονο ερώτημα που επιστρέφει στο τέλος κάθε ποιήματος και κάθε ιστορίας που γράφω. Ποια ανάγκη κινεί τη λέξη; Ποιο είναι, τελικά, το γιατί της γραφής;

Δεν έχω βρει ακόμη την απάντηση. Ίσως γιατί η τέχνη δεν προσφέρει απαντήσεις, αλλά ανοίγματα. Ρωγμές, από όπου μπορούμε να ανασάνουμε λίγο βαθύτερα. Τα Λυκόσκυλα γεννήθηκαν σε μια τέτοια ρωγμή. Στον χωροχρόνο όπου το ανυπότακτο και το εύθραυστο, η ελευθερία και η αναγκαιότητα συνυπάρχουν, τη στιγμή που προσπαθούμε να καταλάβουμε ποιο κομμάτι μας ζητά να το ακολουθήσουμε και ποιο θραύσμα επιμένει να παραμένει αιχμηρό και λαμπερό.

Με συγκινεί βαθιά που το βιβλίο αυτό συναντήθηκε με ανθρώπους που έχουν αφιερώσει τη διανοητική τους εργασία στη μελέτη του λόγου. Με ανθρώπους των οποίων το βλέμμα ξέρει να διακρίνει τις λεπτές μετατοπίσεις του νοήματος, να ακούει τις χαμηλές συχνότητες της γραφής και να φωτίζει, χωρίς να επισκιάζει, την εσωτερική της διαδρομή. Θα ήθελα, λοιπόν, να εκφράσω τη βαθιά μου ευγνωμοσύνη στην επιτροπή για τη διάκριση και την τιμή, αλλά κυρίως στον Όμιλο Λογοτεχνίας και Κριτικής, για το συνεπές, απαιτητικό και πολύτιμο έργο του. Η παρουσία του ΟΛΚ λειτουργεί ως πυξίδα σε έναν χώρο όπου η επιφάνεια συχνά θολώνει την ουσία.

Η ποιητική συλλογή που τιμάται απόψε περιλαμβάνει ανάμεσα σε άλλα, ποιήματα που γράφτηκαν σε συγκεκριμένους χωροχρόνους: στην Αμμόχωστο, στα Λιμνιά, στην Ακανθού, στο Ριζοκάρπασο. Τόπους αγαπημένους και τραυματισμένους, που εξακολουθούν να υπάρχουν ως κατεχόμενη γεωγραφία, αλλά και ως μνήμη, ιστορία και εσωτερικό τοπίο. Το γεγονός ότι το βιβλίο εκδόθηκε πενήντα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή προσδίδει σε αυτά τα ποιήματα μια ιδιαίτερη χρονική πυκνότητα. Σαν να γράφτηκαν μέσα σε έναν χρόνο που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αλλά επιμένει να επιστρέφει. Μέσα από αυτούς τους τόπους αρθρώνεται και ένα αξιακό φορτίο που διαπερνά τον ελληνισμό της Κύπρου: η εμμονή στη μνήμη ως πράξη αντίστασης, η αξιοπρέπεια της επιμονής και η διεκδίκηση της δικαιοσύνης όχι ως ρητορική, αλλά ως βαθιά ηθική ανάγκη. Αν η ποίηση μπορεί ακόμη να σταθεί απέναντι στην Ιστορία, ίσως το κάνει ακριβώς έτσι. Κρατώντας ανοιχτό τον χώρο της ευθύνης, χωρίς να παραιτείται από την αλήθεια.

Ζούμε σε μια εποχή που όλα κινούνται γρηγορότερα απ’ όσο προλαβαίνουμε να τα βιώσουμε, απ’ όσο επιθυμούμε να τα νιώσουμε. Ο κόσμος ζητά απαντήσεις πριν καν σχηματιστούν ξεκάθαρα οι ερωτήσεις. Κι ίσως γι’ αυτό η ποίηση να είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Επειδή μας προτρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στη λεπτή υφή των πραγμάτων, στο άκουσμα του μέσα μας. Η ποίηση δεν είναι πολυτέλεια, μα ούτε και θα λύσει τα προβλήματα της οικουμένης. Είναι ένας άλλος τρόπος να θυμόμαστε ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο το σώμα και οι λειτουργίες του, αλλά και μυστήριο. Ένα ον με βούληση και ελευθερία, ένας νους ικανός να επιλέγει, να αμφιβάλλει και να δημιουργεί μέσα στην αβεβαιότητα.

Όσο μεγαλώνω, καταλαβαίνω πως κουβαλάμε περισσότερες σκιές απ’ όσες δείχνουμε. Κάποιες μένουν πίσω μας, κάποιες προχωρούν μπροστά και μας καθοδηγούν χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Ανακαλύπτω πως οι πιο μεγάλες μετατοπίσεις συμβαίνουν αθόρυβα, σαν να αλλάζει εντός μας η φορά του κόσμου. Κι ίσως γράφω επειδή φοβάμαι να αφήσω όσα δεν κατανοώ πλήρως να μείνουν άρρητα. Η γραφή είναι ο τρόπος να τους δίνω μορφή και ρυθμό, να τα εντάσσω σε μια τάξη νοήματος πριν διαλυθούν στη σιωπή. Γι’ αυτό νομίζω πως η ποίηση δεν είναι επίτευγμα. Είναι τρόπος να συνυπάρχεις με την αβεβαιότητα χωρίς να την αποδιώχνεις, να παραδέχεσαι την ασημαντότητά σου χωρίς να απελπίζεσαι και, παρ’ όλα αυτά, να συνεχίζεις να γράφεις. Κάθε βραβείο, λοιπόν, δεν το νιώθω ως έπαθλο αλλά ως μια μικρή παύση. Μια ανάσα πριν επιστρέψω στο σκοτεινό φως που γεννά τις πολύφωτες λέξεις.

Ευχαριστώ όσους διάβασαν το βιβλίο, όχι μόνο για να το αξιολογήσουν, αλλά για να συναντήσουν μέσα του κάτι από τη δική τους αμηχανία, κάτι από τον δικό τους παλμό. Ευχαριστώ κι εκείνους που στάθηκαν δίπλα μου στις πιο αμφίβολες σελίδες, όταν ακόμη δεν ήξερα αν οι λέξεις μου θα σταθούν.

Και πάνω απ’ όλα, ευχαριστώ την ίδια την υπαρξιακή αγωνία που κάνει την ποίηση αναπόφευκτη και αναγκαία.
Σας ευχαριστώ.