Αρχή στο ΓεΣΥ με 1,7% του μισθού – Τι θα καταβάλλουμε και πώς

Από την 1η Μαρτίου 2019, σε λιγότερο από έξι μήνες από σήμερα, θα αρχίσουμε να καταβάλλουμε τις εισφορές μας στο Ταμείο του Γενικού Συστήματος Υγείας ώστε να συγκεντρωθεί το απαιτούμενο ποσό για να είναι εφικτή η έναρξη της πρώτης φάσης εφαρμογής του ΓεΣΥ, τρεις μήνες αργότερα, δηλαδή την 1η Ιουνίου 2019. 

 

Η καταβολή των εισφορών θα γίνεται μέσω τριών διαφορετικών μηχανισμών. Σε γενικές γραμμές, η παρακράτηση του καθορισμένου ποσοστού θα γίνεται για τους μισθωτούς, τους αυτοτελώς εργαζομένους και τους συνταξιούχους (του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων) μέσω του Τμήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

 

Στην περίπτωση των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων του δημοσίου καθώς και των αξιωματούχων του Κράτους, η παρακράτηση θα γίνεται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, ενώ οι εισοδηματίες και οι άλλοι αξιωματούχοι (π.χ. δήμαρχοι κ.λπ.) θα εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Τμήματος Φορολογίας.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για το ΓεΣΥ

 

Ο τρόπος και η διαδικασία παρακράτησης των εισφορών εργοδοτών, εργαζομένων, αυτοτελώς εργαζομένων, εισοδηματιών και αξιωματούχων, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο το Κράτος θα καταβάλλει τη δική του εισφορά για κάθε δικαιούχο του Συστήματος καθορίζεται από τους κανονισμούς, οι οποίοι κατατέθηκαν την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή προκειμένου να ενσωματωθούν στον βασικό νόμο για την εφαρμογή του ΓεΣΥ.

 

Σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται από τους κανονισμούς, οι πολίτες δεν θα χρειαστεί να προβούν σε κάποιες ιδιαίτερες ενέργειες για την έναρξη της καταβολής των εισφορών τους.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Στα βαθιά μπαίνει το ΓεΣΥ

 

Για τους μισθωτούς, η παρακράτηση του ποσοστού τους θα γίνεται κατευθείαν από τη μισθοδοσία τους, μέσω του εργοδότη τους, κατά τα πρότυπα καταβολής των εισφορών τους στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Ο εργοδότης μέσω της ίδιας διαδικασίας θα καταβάλλει τη δική του εισφορά για κάθε υπάλληλό του επίσης κατά τα πρότυπα των Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

 

Πέραν των μισθωτών, το ίδιο θα ισχύσει για όσους καταβάλλουν εισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αυτοτελώς εργαζομένους και συνταξιούχους οι οποίοι λαμβάνουν σύνταξη από το συγκεκριμένο Ταμείο.
Για αυτούς που λαμβάνουν σύνταξη από άλλα συνταξιοδοτικά ταμεία η αποκοπή θα γίνεται από το Ταμείο από το οποίο λαμβάνουν τη σύνταξή τους.

 

Για τους εισοδηματίες και τους αξιωματούχους (πλην των αξιωματούχων του Κράτους), οι αποκοπές θα γίνονται μέσω του Τμήματος Φορολογίας βάσει διαδικασιών που καθορίζονται στους κανονισμούς.

 

Επίσης, οι κανονισμοί περιλαμβάνουν πρόνοιες και για τις περιπτώσεις πολιτών οι οποίοι λαμβάνουν μισθό από δύο ή και περισσότερους εργοδότες ή διαθέτουν εισοδήματα πέραν των ασφαλιστέων τους από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Το ΓεΣΥ αρχίζει οριστικά την 1/7/2019 – Εγγραφές γιατρών

 

Στην περίπτωση των πολλαπλών εργοδοτών (οικιακοί βοηθοί), ο κάθε εργοδότης θα έχει την υποχρέωση να καταβάλλει το ποσοστό της εισφοράς του στον υπάλληλο ανάλογα με τον μισθό που λαμβάνει. Με τον ίδιο τρόπο ο εργαζόμενος θα καταβάλλει εισφορά για τον μισθό που λαμβάνει από κάθε εργοδότη.

 

Όλα τα χρήματα που θα συλλέγονται από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και το Τμήμα Φορολογίας θα μεταφέρονται στη συνέχεια στο Ταμείο Ασφάλισης Υγείας που θα λειτουργεί υπό τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας και θα αποτελεί στην ουσία τον προϋπολογισμό με τον οποίο θα λειτουργεί το ΓεΣΥ.

 

Με απλά λόγια, στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, όλοι όσοι διαθέτουν εισοδήματα θα συνεισφέρουν ώστε το Ταμείο του Συστήματος να διαθέτει τα κονδύλια που χρειάζονται για να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού της Κύπρου σε υπηρεσίες φροντίδας υγείας.

 

Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, τα τρία εμπλεκόμενα τμήματα του Κράτους, θα πρέπει να προσαρμόσουν τους υφιστάμενους μηχανισμούς, διαδικασίες και υποδομές ,ώστε να είναι έτοιμα να προχωρήσουν στην είσπραξη, παρακράτηση και καταβολή των εισφορών των δικαιούχων στο ΓεΣΥ. Οι συγκεκριμένες διαδικασίες έχουν ήδη προωθηθεί, ενώ έτοιμο είναι και το λογισμικό μέσω του οποίου θα γίνεται η είσπραξη όλων των εισφορών από το Ταμείο Ασφάλισης Υγείας.

 

Τι θα καταβάλλουμε και πώς

Το συνολικό ποσοστό που ο κάθε δικαιούχος θα καταβάλλει στο Ταμείο του ΓεΣΥ καθορίζεται από τη σχετική νομοθεσία.

 

Στην πλήρη εφαρμογή του Συστήματος, που θα αρχίσει τον Ιούνιο του 2020, (με τα ποσοστά να ισχύουν από την 1η Μαρτίου 2020), οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι αξιωματούχοι και οι εισοδηματίες θα καταβάλλουν το 2,65% των εισοδημάτων τους, οι εργοδότες το 2,9% για κάθε υπάλληλό τους, το Κράτος 4,55% για τον κάθε εργαζόμενο. Για τους αυτοτελώς εργαζομένους το ποσοστό της εισφοράς έχει καθοριστεί στο 4%. Με την πλήρη εφαρμογή του ΓεΣΥ όλοι ανεξαιρέτως οι πολίτες θα απολαύουν πλήρους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης εξωνοσοκομειακής και ενδονοσοκομειακής μέσω του Συστήματος.

 

Κατά την πρώτη φάση εφαρμογής του ΓεΣΥ, δηλαδή από τον Ιούνιο του 2019, οπό ταν οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν υπηρεσίες μόνο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, το ποσοστό της εισφοράς τους θα είναι σχεδόν το μισό.

 

Συγκεκριμένα, από την 1η Μαρτίου 2019 και για έναν χρόνο οι εργαζόμενοι θα καταβάλλουν το 1,7% των εισοδημάτων τους, οι εργοδότες το 1,85% (επί των εισοδημάτων του κάθε υπαλλήλου τους ξεχωριστά), το Κράτος το 1,65%. Για τους αυτοτελώς εργαζόμενους το ποσοστό της εισφοράς για την πρώτη φάση εφαρμογής του ΓεΣΥ καθορίστηκε στο 2,55% και για τους συνταξιούχους και εισοδηματίες στο 1,7%.

 

Παραδείγματα:
Τον Μάρτιο του 2019 και μέχρι το Μάρτιο του 2020, ένας μισθωτός με μηνιαίο ακαθάριστο εισόδημα €1.000 θα καταβάλλει συνολικά €17 κάθε μήνα (1.000 Χ 1,7%).

 

Αυτό το ποσό θα παρακρατείται από τον μισθό του μέσω της μισθοδοσίας του και θα καταβάλλεται στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων μαζί με την εισφορά που ο εργοδότης θα καταβάλλει προς όφελος του εργοδοτουμένου.

 

Στην περίπτωση του μισθωτού με ακαθάριστο μηνιαίο εισόδημα €1.000 ο εργοδότης θα καταβάλλει άλλα €18,50 (1.000 Χ 1,85) επίσης μέσω του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

 

Για κάθε δικαιούχο το Κράτος θα προσθέτει το 1,65% επί των απολαβών του κάθε μισθωτού. Δηλαδή, θα καταβάλλει άλλα €16,50.

 

(Τα ποσά θα αυξηθούν από την 1η Μαρτίου 2020 οπό ταν θα τεθούν σε εφαρμογή τα ποσοστά που καθορίζονται από τον νόμο και αφορούν τις πλήρεις υπηρεσίες).

 

Από τις τρεις υπηρεσίες στο Ταμείο του ΓεΣΥ

Σύμφωνα με τους κανονισμούς οι οποίοι κατατέθηκαν την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή για ενσωμάτωσή τους στον βασικό νόμο για το ΓεΣΥ, τα τρία εμπλεκόμενα τμήματα του Κράτους θα λάβουν εξουσιοδότηση από το γενικό διευθυντή του υπουργείου Υγείας για να προχωρήσουν στην καταβολή εισφορών για κάθε δικαιούχο από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας (ως εισφορά του Κράτους).

 

Συγκεκριμένα, ο διευθυντής των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων θα εξουσιοδοτηθεί από τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Υγείας ώστε να καταβάλει στο ταμείο του ΓεΣΥ τις εισφορές επί:

 

– Των αποδοχών των μισθωτών εξαιρουμένων των μισθωτών που απασχολούνται στη Δημοκρατία.

– Των ασφαλιστέων αποδοχών κατά την έννοια του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων νόμου των αυτοτελώς εργαζομένων.

– Των συντάξεων που παρέχει το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

– Της κοινωνικής σύνταξης.

Την ίδια ώρα ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Υγείας θα εξουσιοδοτήσει τον Έφορο Φορολογίας να καταβάλλει στο Ταμείο τις εισφορές επί:

– Των αποδοχών πέραν των ασφαλιστέων αποδοχών κατά την έννοια του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων νόμου των αυτοτελώς εργαζομένων.

– Των συντάξεων που παρέχει οποιοδήποτε φυσικό η νομικό πρόσωπο ή Ταμείο.

– Των συντάξεων των προσώπων που λαμβάνουν σύνταξη από το εξωτερικό.

– Των αποδοχών των αξιωματούχων για τους οποίους οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο είναι υπεύθυνο για την καταβολή των προβλεπόμενων από τον διορισμό ή την εκλογή τους αποδοχών.

Τέλος, τη σχετική εξουσιοδότηση θα λάβει από τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Υγείας και ο Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας ο οποίος θα κληθεί να καταβάλει στο Ταμείο του ΓεΣΥ εισφορές επί:

– Των αποδοχών των μισθωτών που απασχολούνται από τη Δημοκρατία.

– Των συντάξεων που παρέχει το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας, εξαιρουμένης της κοινωνικής Σύνταξης.

– Των αποδοχών των αξιωματούχων για τους οποίους η Δημοκρατία είναι υπεύθυνη για την καταβολή των προβλεπόμενων από τον διορισμό ή την εκλογή τους αποδοχών.

Όλα τα ποσά που θα εισπράττουν τα τρία τμήματα θα καταλήγουν στο Ταμείο του ΓεΣΥ, 15 ημέρες μετά το τέλος του μήνα για τον οποίο έγινε ή είσπραξη ή παρακράτηση εισφορών.

Στους κανονισμούς περιγράφονται όλες οι διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθούνται μέχρι την τελική καταβολή των εισφορών στο Ταμείο Ασφάλισης Υγείας, καθώς και τα απαραίτητα στοιχεία τα οποία θα πρέπει να υποβάλλονται στις αρμόδιες Αρχές, στις περιπτώσεις που αυτό κρίνεται απαραίτητο.

 

Η διαφορά δικαιούχου και εισφορέα

Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ «δικαιούχου» του Συστήματος και πολιτών οι οποίοι καταβάλλουν εισφορά στο Ταμείο του ΓεΣΥ.

 

Δικαιούχοι είναι βάσει νομοθεσίας όλοι οι Κύπριοι πολίτες (άτομα μόνιμοι κάτοικοι του νησιού). Εισφορές καταβάλλονται από όσους διαθέτουν εισοδήματα. Άτομα τα οποία δεν διαθέτουν εισοδήματα (π.χ. άνεργοι) θα είναι δικαιούχοι του ΓεΣΥ.