Τοπική Αυτοδιοίκηση: Η εισήγηση του ΥΠΕΣ για την Λάρνακα

Η εισήγηση του ΥΠΕΣ για την επαρχία Λάρνακας, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι η δημιουργία  4 νέων Δήμων που θα προκύψουν από τη συνένωση 16 Τοπικών Αρχών (6 Δήμων και 10 Κοινοτήτων), κάτι που θα αυξήσει και τον πληθυσμό των δημαρχούμενων περιοχών της επαρχίας κατά 17,714 κατοίκους. Οι κάτοικοι των δημαρχούμενων περιοχών της Επαρχίας αυξάνονται από το 63% στο 76% του συνόλου.

Η πρόταση του ΥΠΕΞ εισηγείται τη δημιουργία ενός Μητροπολιτικού Δήμου στη Λάρνακα με την συνένωση της Λάρνακας, της Αραδίππου, των Λιβαδιών και της Ορόκλινης. Ο νέος Μητροπολιτικός Δήμος Λάρνακας θα αποτελείται από 85,036 κατοίκους, και θα είναι ο τρίτος σε πληθυσμό Δήμος στην Κύπρο. Με βάση τις εκτιμήσεις υπολογίζονται εξοικονομήσεις της τάξης των 8 περίπου εκατ. Ευρώ ανά έτος.

Η εισήγηση για τον Δεύτερο Δήμο της επαρχίας Λάρνακας είναι όπως αυτός αποτελείται από τον Δήμο Δρομολαξιάς – Μενεού, και τις Κοινότητες Κίτι, Περβόλια, και Τερσεφάνου. Ο Νέος Δήμος θα είναι μικρότερος του Μητροπολιτικού (όπως και στις άλλες επαρχίες) αλλά θα είναι ένας Δήμος οποίος θα έχει την κρίσιμη μάζα να είναι βιώσιμος, με τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τη δική του προοπτική ανάπτυξης. Τόσο πληθυσμιακά όσο και σε έκταση, θα αποτελέσει ένα διπλάσιο Δήμο σε σχέση με τον υφιστάμενο με πληθυσμό με 15,249 κατοίκους.

Όόσον αφορά την περίπτωση της Λάρνακας, η προοπτική δημιουργίας ενός μεγάλου Μητροπολιτικού Δήμου δημιούργησε κάποιες επιφυλάξεις οι οποίες έχουν εκφραστεί στο δημόσιο διάλογο. Ότι ένας μεγάλος μητροπολιτικός δήμος στη Λάρνακα ενδεχομένως να αντιμετώπιζε διοικητικές δυσλειτουργίες. Κάποιες ανησυχίες που εκφράζονται και στην ίδια την τεχνοοικονομική μελέτη. Σε περίπτωση που κριθεί ότι αυτές οι ανησυχίες υπερτερούν του οφέλους που μπορεί να προκύψει από τον Μητροπολιτικό Δήμο Λάρνακας, τότε η εναλλακτική θα ήταν το πρώτο σενάριο το οποίο προτείνεται αυτούσια από την ίδια την μελέτη. Δηλαδή όπως ο Δήμος Λάρνακας αποτελείται από τη Λάρνακα, τα Λιβάδια και το Μενεού, η οποία θα ενοποιούσε και το δυτικό παραλιακό μέτωπο της επαρχίας. Θα είναι ένας Δήμος των 65,000 κατοίκων με τις εξοικονομήσεις που προκύπτουν να είναι της τάξης των 4.2 εκατ. Ευρώ.

Σε αυτή την περίπτωση ο δεύτερος δήμος της Λάρνακας θα αποτελείτο από την Αραδίπου, τα Κελλιά, τους Τρούλους και την Ορόκλινη, με πληθυσμό 27,000 κατοίκους περίπου, με δυνατή προοπτική ανάπτυξης και κρίσιμη μάζα παρόμοια με τους πλείστους περιαστικούς δήμους της Κύπρου.

Όσον αφορά τους υφιστάμενους Δήμους Π. Λευκάρων και Αθηαίνου είναι δύο Δήμοι με ιδιαίτερους περιορισμούς. Ο Δήμος των Πάνω Λευκάρων στα Δυτικά είναι απομονωμένος από τον κύριο άξονα της ανάπτυξης, όπως απομονωμένος είναι και στα βορειοανατολικά ο ημικατεχόμενος Δήμος της Αθηαίνου. Και οι δύο δήμοι έχουν πολύ μικρό πληθυσμό.

Εκ των πραγμάτων, η ουσιαστική αντιμετώπιση της διοικητικής βιωσιμότητας, αναπτυξιακής προοπτικής και ουσιαστικής μείωσης της ανομοιομορφίας μεταξύ των Δήμων της επαρχίας, θα ήταν εφικτή μόνο με την συνολική ένταξη όλων των Κοινοτήτων της Επαρχίας σε Δήμους, κάτι το οποίο δεν εξετάζεται σε αυτό το στάδιο.

Κατ΄ επέκταση, και με βάση τους πιο πάνω περιορισμούς, η μόνη επιλογή για τον Δήμο Λευκάρων είναι η διεύρυνση του με τη Βάβλα, τον Δελίκηπο, τον Κάτω Δρυ, τα Κάτω Λεύκαρα και τον Κόρνο. Ο πληθυσμός του Νέου Δήμου αυξάνεται από 762 άτομα σε 3177, δηλαδή κατά 316% ενώ η έκταση του αυξάνεται περίπου κατά 50%. Η συνένωση αυτών των οντοτήτων βελτιώνει τα ίδια έσοδα του Νέου Δήμου, τα οποία θα συνεχίσουν φυσικά να υπολείπονται των λοιπών δήμων, ενώ οι κατά κεφαλήν δαπάνες του δήμου σημειώνουν και αυτές ουσιαστική βελτίωση.

Σημαντική επίσης είναι η βελτίωση του κόστους της παροχής υπηρεσιών που σήμερα στα πάνω Λεύκαρα αγγίζουν τα 530 ευρώ ανά άτομο ενώ σε κάποιες από τις γειτονικές κοινότητες υπερβαίνουν τα 1000 ευρώ. Ο Νέος Δήμος λόγω των οικονομιών κλίμακας αναμένεται να έχει μέσο κατά κεφαλή κόστος υπηρεσιών κοντά στα 350 ευρώ που ισοδυναμούν με μείωση της τάξης των 180 ευρώ ανά άτομο τον χρόνο για τα πάνω Λεύκαρα και πολύ περισσότερο για κάποιες άλλες κοινότητες.

Πρόκειται για τις μεγαλύτερες βελτιώσεις οικονομιών κλίμακας που παρουσιάζονται σε όλα τα σενάρια συνένωσης Δήμων με βάση την τεχνοοικονομική μελέτη. Οι συνολικές εξοικονομήσεις υπολογίζονται στις 300 χιλ ευρώ το έτος που είναι σημαντικές για το μέγεθος του πληθυσμού.

Ο απομακρυσμένος ημικατεχόμενος Δήμος της Αθηαίνου, βόρεια της επαρχίας, ένας Δήμος με μικρό πληθυσμό που καλύπτει όμως μια σχετικά μεγάλη περιοχή, με τους περιορισμούς που συνεπάγεται. Η μόνη γεωγραφικά κοντινή σε αυτό τοπική αρχή είναι η Κοινότητα του Αβδελερού. Ο Νέος Δήμος Αθηαίνου που θα προκύψει από τη συνένωση με το Αβδελερό δεν αναμένεται να έχει ουσιαστικές εξοικονομήσεις, ούτε και μεγάλη διοικητική επάρκεια σε σχέση με τους άλλους Δήμους και θα αποτελείται από 5,235 κατοίκους.

Καταληκτικά για την Επαρχία της Λάρνακας η πρόταση είναι όπως δημιουργηθούν 4 Νέοι Δήμοι από τη συνένωση 16 Τοπικών Αρχών (6 Δήμων και 10 Κοινοτήτων), κάτι που θα αυξήσει και τον πληθυσμό των δημαρχούμενων περιοχών της επαρχίας κατά 17,714 κατοίκους. Οι κάτοικοι των δημαρχούμενων περιοχών της Επαρχίας αυξάνονται από το 63% στο 76% του συνόλου.