Η άλλη όψη της Black Friday – Αξίζουν τελικά οι εκπτώσεις;

Για την ιστορία, το Black Friday πέφτει πάντα μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών, την τελευταία Παρασκευή του Νοεμβρίου. Η μέρα «ντύθηκε» στα μαύρα μετά από δύο γεγονότα. Πρωτοαναφέρθηκε μετά από την πτώση της τιμής του χρυσού το 1869, με αποτέλεσμα οι αγορές να «κρασάρουν». Η οικονομία των ΗΠΑ χρειάστηκε χρόνια για να ορθοποδήσει. Το δεύτερο γεγονός αφορά τον όρο που είχε δώσει η αστυνομία της Φιλαδέλφειας στα τέλη της δεκαετίας του 50’ η οποία χρησιμοποίησε τον όρο για να περιγράψει τη κυκλοφοριακή συμφόρηση και την κοσμοσυρροή στα καταστήματα στο κέντρο της πόλης. Ο όρος «Black Friday» αφορά την υπερβολική συμφόρηση στους δρόμους και τα καταστήματα τη συγκεκριμένη μέρα. Πλέον σηματοδοτεί τη μέρα των μεγάλων εκπτώσεων και τα τελευταία χρόνια κάνει έντονη την παρουσία του και στην Κύπρο.

Είναι αλήθεια;
Κακά τα ψέματα, αρκετοί από τους καταναλωτές εκείνη την ημέρα δρουν περισσότερο με το συναίσθημα και αυτό είναι κάτι που γνωρίζουν καλά οι καταστηματάρχες. Για τους δεύτερους, είναι μια ευκαιρία να πουλήσουν προϊόντα που βρίσκονταν σε στοκ και απλά «κάθονταν» σε κάποια αποθήκη, σε χαμηλή τιμή και να έχουν κέρδος.

Είναι όμως αληθινά χαμηλές τιμές εκείνη την ημέρα; Το βρετανικό παρατηρητήριο διαφωνεί. Σύμφωνα με το «Which?» σε έρευνα που έκανε το 2017 σε 97 προϊόντα που ήταν σε προσφορά κατά το Black Friday, παρατηρήθηκε πως οι ευκαιρίες ήταν ελάχιστες. Συγκεκριμένα, το 87% αυτών των προϊόντων ήταν στις ίδιες τιμές ή και φθηνότερα καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Γι’ αυτό το λόγο, οι καταναλωτές προτρέπονται από τις Αρχές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί για τις προσφορές στα προϊόντα που θέλουν να αγοράσουν και να κάνουν έρευνα στις τιμές μέρες πριν το Black Friday για να μην πέσουν θύματα αισχροκέρδειας.

Οι αμερικανοί «πατέρες» του Black Friday, ξόδεψαν τη συγκεκριμένη μέρα του 2018, 6.2 δισ. δολάρια και 7.9 δισ. δολάρια την Cyber Monday – την αμέσως επόμενη Δευτέρα δηλαδή όπου συνηθίζονται εκπτώσεις κυρίως διαδικτυακά. Αν αυτά τα ποσά φαίνονται ικανοποιητικά και κερδοφόρα για τις επιχειρήσεις, ξανασκεφτείτε το και αυτό έχει να κάνει με τους καταναλωτές που κυνηγούν οι επιχειρήσεις.

Οικονομικοί αναλυτές συμφωνούν πως οι  περισσότερες στρατηγικές στο λιανικό εμπόριο αδυνατούν να αντιληφθούν πως δεν είναι όλοι οι καταναλωτές ίσης αξίας. Οι επιχειρήσεις τείνουν κατά το Black Friday να επενδύουν πολλά σε χαμηλής αξίας καταναλωτές – αυτούς δηλαδή που δεν ανήκουν στο «πιστό» πελατολόγιο τους – με την ελπίδα να τους κρατήσουν μακροπρόθεσμα.

Επίσης τα κέρδη που έχουν οι επιχειρήσεις που επενδύουν πολλά κατά το Black Friday,  δεν είναι σημαντικά πιο πάνω από αυτούς που είναι πιο συντηρητικοί. Γι’ αυτό το λόγο, τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκε η τάση κυρίως από μικρές επιχειρήσεις να απέχουν από το Black Friday. Αν και μικρός αριθμός, τα καταστήματα θεωρούν ότι μπορούν να επωφεληθούν περισσότερο αν μείνουν κλειστά εκείνη την ημέρα παρά να ανοίξουν για περισσότερες ώρες και με χαμηλές τιμές.

Μια άλλη στρατηγική αφορά τις επιχειρήσεις που στοχεύουν σε χαμηλής αξίας καταναλωτές. Όσα καταστήματα αναζητούν να κερδίσουν περισσότερους καταναλωτές και να τους διατηρήσουν μετά το  Black Friday θα αποτύχουν, σημειώνουν αναλυτές. Αυτοί οι καταναλωτές γνωρίζουν ακριβώς τι θέλουν και σε ποια τιμή. Επομένως, η σωστή προσέγγιση είναι να γίνονται εκπτώσεις αλλά όχι υπερβολικές.
Ωστόσο, τα καταστήματα που βασίζονται μόνο σε πιστούς καταναλωτές, έχουν τρόπο να κρατούν τους πελάτες τους ολόχρονα, χωρίς να περιμένουν κέρδη μόνο κατά το Black Friday. Αποκλειστικές προσφορές, δείπνο σε ακριβά εστιατόρια και αρκετές άλλες VIP εμπειρίες, είναι μερικοί μόνο τρόποι για να κρατήσουν τους πελάτες τους οι οποίοι κατά το Black Friday θα δώσουν σίγουρα το παρόν τους.

Είναι θέμα και μετοχών
Τα χρηματιστήρια την Ημέρα των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ είναι κλειστά και ανοίγουν μόνο για μισή μέρα. Ωστόσο, στις άλλες χώρες τα χρηματιστήρια είναι ανοικτά και οι επενδυτές παραμονεύουν. Βασιζόμενοι στη λογική ότι οι πωλήσεις οδηγούν την οικονομία, οι επενδυτές παρακολουθούν τα νούμερα των επιχειρήσεων που καταγράφουν εκείνη ημέρα για να προσδιορίσουν την «υγεία» των καταστημάτων και ενδεχομένως από αυτό να καθοριστεί αν θα αγοράσουν μετοχές ή όχι. Τέτοιες μέρες, οι αγορές τείνουν να επηρεάζονται και συνήθως καταγράφεται αυξημένη κίνηση στις συναλλαγές – κυρίως σε μετοχές εταιρειών του λιανικού εμπορίου-, με τους επενδυτές να «φρεσκάρουν» το πορτοφόλιο τους.

Μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων όπως τα Target, Costco και Best Buy τα οποία έχουν διαρκή παρουσία και στο διαδίκτυο, κατά το Black Friday βλέπουν αυξήσεις στην τιμή της μετοχής. Η γενική εικόνα στα χρηματιστήρια δείχνει υψηλές αποδόσεις κυρίως στο τομέα του λιανικού εμπορίου κατά την περίοδο από την Ημέρα των Ευχαριστιών μέχρι και την επόμενη εβδομάδα. Από εκεί και πέρα, η περίοδος των Χριστουγέννων σηματοδοτεί νέο γύρω συναλλαγών στα χρηματιστήρια, πάνω στην ίδια λογική.