Οικονομία
Φεύγουν τα διυλιστήρια, αλλάζουν οι ζώνες (χάρτες)
07/12/2019 10:45
Σημαντικές αλλαγές προωθούνται στην περιοχή των πρώην διυλιστηρίων στην αστική περιοχή των Δήμων Λάρνακας και Λειβαδιών μετά την απαλλαγή των οχληρών χρήσεων που δραστηριοποιούνται για χρόνια τώρα. Το πρώτο βήμα για την τροποποίηση των πολεοδομικών ζωνών στην περιοχή έγινε με τη γνωμάτευση της Περιβαλλοντικής Αρχής για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) και πλέον το Τμήμα Πολεοδομίας καλείται να βάλει τις τελευταίες πινελιές που θα δίνουν δυνατότητες ανάπτυξης στην περιοχή.
Στα πιο σημαντικά είναι ο ορισμός Ζώνης Εξειδικευμένων Αναπτύξεων στην περιοχή των αποθηκών καυσίμων πετρελαιοειδών και υγραερίου του πρώην διυλιστηρίου, ώστε να επιτραπεί η χωροθέτηση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, εξειδικευμένων ιατρικών κέντρων, κέντρα πολλαπλού αθλητικού, κέντρα έρευνας και ανάπτυξης και αναπτύξεις υψηλής τεχνολογίας.
Το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως υπέβαλε στην Περιβαλλοντική Αρχή τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) για την εκπόνηση του Σχεδίου Περιοχής για την περιοχή εγκαταστάσεων αποθηκών πετρελαιοειδών και υγραερίου στην περιοχή Λειβάδια της επαρχίας Λάρνακας στις 21/12/2018. Ένα χρόνο μετά, στις 2/12/2019, η Περιβαλλοντική Αρχή γνωμοδοτεί θετικά και ταυτόχρονα εισηγείται την εφαρμογή συγκεκριμένων όρων.
Οι βασικές πτυχές του εν λόγω σχεδίου που θα πρέπει να τύχουν διαχείρισης αφορούν:
(α) τον καθορισμό εθνικών προτύπων για την απορρύπανση των εδαφών (β) την αποξήλωση των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών (γ) την απορρύπανση εδάφους λαμβάνοντας υπόψη τη ρύπανση που εντοπίζεται και τα «hot spots», με κατάλληλη μεθοδολογία (δ) το σχέδιο απορρύπανσης να σχεδιαστεί και να εκτελεστεί λαμβάνοντας υπόψη τυχόν επιδράσεις και μεταφορά της ρύπανσης από μια περιοχή σε άλλη (ε) την αλλαγή χρήσης γης από βιομηχανική σε οικιστική και τουριστική, (ζ) την επέκταση του παραλιακού μετώπου της, τον θαλάσσιο χώρο και τη μελλοντική τους χρήση, (η) τον επηρεασμό του ποταμού και τον κίνδυνο πλημμύρας από τη Ζώνη Οικογειτονιάς & τη Ζώνη Αθλητικών Διευκολύνσεων, (θ) τον επηρεασμό της ακτογραμμής από τη Ζώνη Ειδικών Αστικών Αναπτύξεων, (ι) τη διατάραξη της εδαφικής και γεωλογικής ισορροπίας λόγω ψηλών κτηρίων, (κ) τα αποστραγγιστικά έργα και απόρριψη στη θάλασσα λόγω ψηλού υδροφόρου ορίζοντα, (λ) την υπερσυγκέντρωση πληθυσμού της στις νέες πολεοδομικές ζώνες που δημιουργούνται.
Πριν την απόφαση για τροποποίηση των πολεοδομικών ζωνών στις 21/8/2019 με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου εκδόθηκε Διάταγμα για τον καθορισμό Λευκής Ζώνης στις περιοχές του Σχεδίου, για περίοδο έξι μηνών από την ημέρα δημοσίευσης του Διατάγματος.
Mοναδική σε φυσιογνωμία και σημασία περιοχή
Στα χαρακτηριστικά του σχεδίου όπως έχουν αναλυθεί στο Σχέδιο Περιοχής (Πρόνοιες και Μέτρα Πολιτικής) και στη ΣΜΠΕ, αναφέρεται ότι το παραθαλάσσιο μέτωπο όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαιοειδών και υγραερίου, καθώς και η ευρύτερη περιοχή βόρεια του λιμανιού της Λάρνακας μέχρι τις παρυφές της Λίμνης της Ορόκλινης, αποτελεί, λόγω της θέσης και σχέσης της με το Αστικό Κέντρο και εν γένει την πόλη, μια μοναδική σε φυσιογνωμία και σημασία περιοχή της οποίας η ανάπτυξη έχει να προσφέρει πολλαπλά στους Δήμους Λάρνακας και Λειβαδιών, όπου διοικητικά εμπίπτει, αλλά και σε ολόκληρο το αστικό συγκρότημα της Λάρνακας.
Η περιοχή μελέτης του Σχεδίου καταλαμβάνει έκταση 4,209 τ.χλμ. και μήκος παραλιακού μετώπου 2,7χλμ., εντός των Δήμων Λάρνακας και Λειβαδιών.
Η περιοχή του Σχεδίου εκτείνεται βόρεια της Λεωφόρου Σπύρου Κυπριανού (πρώην Στρατηγού Τιμάγια) και περιβάλλεται ανατολικά (παραλιακός άξονας Λάρνακας – Δεκέλειας) και δυτικά (ενδοχώρα) μεταξύ δύο δρόμων πρωταρχικής σημασίας, με κατάληξη την περιοχή «Λίμνη Ορόκλινης» του δικτύου Natura 2000.
Οι αναπτύξεις σήμερα
Εντός της περιοχής μελέτης χωροθετούνται:
- παραλία / ακτογραμμή και χερσαίος χώρος μεταξύ παραλιακού δρόμου και θάλασσας όπου κατά κύριο λόγο βρίσκονται οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαιοειδών και υγραερίου (Πετρολίνα, Intergaz, ΚΕτΑΠ, ΣΥΝΕΡΓΚΑΖ, ExxonMobil, Centragaz, ΕΛΠΕ),
- παραλίες λουομένων και ο ναυτικός όμιλος,
- κυματοθραύστες Ορόκλινης,
- ποταμός Αρχάγγελος-Καμίτση και τα υδατορέματα / κανάλια ομβρίων,
- παραλιακός δρόμος Λάρνακας-Δεκέλειας,
- οικιστικές περιοχές εντός του Δήμου Λάρνακας και περιοχής Αρκολείβαδων στον Δήμο Λειβαδιών,
- μεγάλη έκταση γεωργικής γης στα διοικητικά όρια του Δήμου Λειβαδιών,
- μεγάλο αριθμό ενιαίων τεμαχίων μεγάλου εμβαδού, τα οποία προσφέρονται για ενιαίες αναπτύξεις,
- δημοσιευμένο δίκτυο δρόμων πρωταρχικής σημασίας που περικλείει / διατρέχει την περιοχή του Σχεδίου και τη συνδέει με το Αστικό Κέντρο, τον πυρήνα των Λειβαδιών, την παραλιακή-τουριστική περιοχή Ορόκλινης, καθώς και με το μελλοντικό υπεραστικό οδικό δίκτυο,
- εγκαταστάσεις και ευρύτερος χώρος του Λιμανιού και της Μαρίνας Λάρνακας.
Το προτεινόμενο σχέδιο της περιοχής
Οι αλλαγές που προτείνονται στις πολεοδομικές ζώνες σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση έχουν ως στόχο τον καθορισμό περιοχών ανάπτυξης όπου, ανάλογα με τη χωροθέτηση και τον χαρακτήρα τους και υιοθετώντας επιμέρους πρόνοιες και μέτρα πολιτικής για διάφορους τομείς ανάπτυξης, έχουν σκοπό να διαδραματίσουν συγκεκριμένο πολεοδομικό ρόλο και να συμβάλουν, τόσο ειδικά όσο και σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες περιοχές, στην εξυγίανση της ευρύτερης περιοχής των εγκαταστάσεων αποθήκευσης πετρελαιοειδών και υγραερίου και στην αναβάθμισή της σε επίπεδο τύπου και ποικιλίας χρήσεων που θα φιλοξενούνται και κατ’ επέκταση ποιότητας δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος.
Οι κυριότερες προτάσεις του Πολεοδομικού Συμβουλίου όπως αυτές παρουσιάζονται στη γνωμάτευση της Περιβαλλοντικής Αρχής ημερ. 2/12/2019 είναι:
- Κεντρικός Πολυλειτουργικός Πυρήνας (ΚΠΠ) – «Κεντρικός Πυρήνας»: Kαθορίζεται στην περιοχή του πρώην Διυλιστηρίου, όπου με βάση την αρχή της πολυλειτουργικότητας θα επιτρέπεται ένα ευρύ φάσμα συμβατών χρήσεων με στόχο τη δημιουργία ενός πόλου για την ενίσχυση και συμπλήρωση των κεντρικών λειτουργιών που προσφέρονται στο Αστικό Κέντρο της Πόλης και την ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση του τοπικού και όχι μόνο πληθυσμού.
- Υφιστάμενες Βιομηχανικές (Βαα2, Βε1), Αγροτικές (Γα4), Εμπορικές (Εβ6), Οικιστικές (Κα4, Κα6, Κα7, Κα8) Ζώνες και Ειδικές Ζώνες Διυλιστηρίου (ΕΔ) μετατρέπονται σε Ζώνη Κεντρικού Πολυλειτουργικού Πυρήνα (ΚΠΠ), ενώ οι συντελεστές ανάπτυξης αυξάνονται.
- Επιτρέπονται βασικές χρήσεις όπως εμπόριο, γραφεία, κατοικία και άλλες χρήσεις.
- Ζώνη Ειδικών Αστικών Αναπτύξεων (ΖΕΑΑ) – «Βόρεια Ακτή» (πλάτους 160μ.): Για τη δημιουργία της Ζώνης αυτής τροποποιήθηκαν υφιστάμενες Βιομηχανικές (Βε1), Εμπορικές (Εβ6), Οικιστικές (Κα8) και Ζώνες Προστασίας (Δα2). Επιτρέπονται βασικές χρήσεις όπως τουρισμός, γραφεία, κατοικία, αναψυχή / ψυχαγωγία, εμπόριο και άλλες χρήσεις. Επιθυμητές χρήσεις είναι η εκπαίδευση, πολιτισμός, έρευνα / καινοτομία, κοινωνική μέριμνα / κέντρα υγείας.
- Δημιουργία προκυμαίας – παραλιακού πεζόδρομου (προμενάδας): Σε συνδυασμό με τα προγραμματιζόμενα έργα ακτοπροστασίας στο παραλιακό μέτωπο, προτείνεται η δημιουργία παραλιακής προμενάδας μετά από την κατασκευή επίχωσης, η οποία θα εκτείνεται σε όλο το μήκος του μετώπου αυτού.
- Πολυλειτουργικός / περιβαλλοντικός Άξονας Οδού Ψηλορείτη: Η οδός Ψηλορείτη (Διαγώνιος) αποτελεί έναν χαρακτηριστικό, λόγω της χάραξής του, δρόμο και ένα διακριτό οδικό άξονα, ο οποίος έχει νοητή αφετηρία / προέκταση το λειτουργικό κέντρο της περιοχής του Αγίου Ιωάννη και κατάληξη τον χώρο όπου επιδιώκεται να δημιουργηθεί η κεντρική αστική πλατεία της περιοχής στο ανατολικό μέρος του Κεντρικού Πολυλειτουργικού Πυρήνα.
- Ζώνη Τουρισμού και Οικογειτονιών (Τ-ΟΙΚ) – «Οικογειτονιές»: Εκτάσεις υφιστάμενων Αγροτικών (Γα4), Εμπορικών (Εβ6), Οικιστικών (Κα6, Κα8) Ζωνών και Ζώνης Προστασίας (Δα2), μετατρέπονται σε Ζώνη Τουρισμού – Οικογειτονιών. Λόγω του χαρακτήρα και της θέσης τους (βόρεια και νότια των ποταμών) θα συνυπάρχουν τουριστικές και οικιστικές χρήσεις με ευνοϊκές συνθήκες για τη δημιουργία οικογειτονιών.
- Ζώνη Αθλητικών Διευκολύνσεων (ΖΑΔ1) – «Τρίγωνο Λειβαδιών»: Χωροθετείται στα δυτικά της περιοχής μελέτης μεταξύ των δύο κλάδων του ποταμού, στην περιοχή που γειτνιάζει με το «Τρίγωνο Λειβαδιών». Σκοπός είναι η ενθάρρυνση δημιουργίας υποδομών και εγκαταστάσεων οι οποίες να φιλοξενούν δραστηριότητες πολλαπλού αθλητικού – ψυχαγωγικού χαρακτήρα για ενεργό και παθητική αναψυχή / ψυχαγωγία και αθλητισμό, με στόχευση να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού και των επισκεπτών (π.χ. αθλητικός τουρισμός).
- Ζώνη Αθλητικών Διευκολύνσεων (ΖΑΔ2) – «Ναυτικός Όμιλος»: Χωροθετείται στο ανατολικότερο τμήμα της ακτογραμμής στην περιοχή που βρίσκεται ο υφιστάμενος Ναυτικός Όμιλος, στην περιοχή που γειτνιάζει με τις εγκαταστάσεις του Ναυτικού Ομίλου Λάρνακας.
- Ζώνη Εξειδικευμένων Αναπτύξεων (ΕΞΑΝ) – «Καλαμιώνες»: Θα επιτρέπονται ειδικοί τύποι αναπτύξεων για έγκαιρη ανταπόκριση στις σύγχρονες τάσεις στη βάση ευέλικτων πολιτικών. Προβλέπεται πρόνοια για αναπτύξεις όπως Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (Πανεπιστήμια, Κολέγια, και άλλες εξειδικευμένες σχολές) & Εκπαιδευτήρια εξαιρουμένου του νηπιαγωγείου & Εξειδικευμένα Ιατρικά / Διαγνωστικά Κέντρα, Κέντρα Ιατρικής Έρευνας, Ειδικοί Τύποι Κλινικών και Ιδιωτικά Νοσοκομεία & Κέντρα Πολλαπλού Αθλητικού / Ψυχαγωγικού Χαρακτήρα, Οργανωμένα Αθλητικά Κέντρα μεγάλης κλίμακας & Θεματικά Πάρκα & Κέντρα Έρευνας και Ανάπτυξης και Αναπτύξεις Υψηλής Τεχνολογίας & Ολοκληρωμένα Τουριστικά Συγκροτήματα & Εγκαταστάσεις Οικοτουρισμού.
- Επέκταση της ζώνης προστασίας του υγροβιότοπου Λίμνης Ορόκλινης (Δα1): Καθορισμός λωρίδας ανάσχεσης (buffer zone) 200μ., από την περιοχή Natura 2000, στην οποία δεν θα επιτρέπεται η ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων, αλλά θα είναι δυνατή η δημιουργία υπαίθριων χώρων αθλοπαιδιών χωρίς όμως συνοδευτικές κατασκευές.
- Ζώνη Προστασίας περιμετρικά καναλιών / υδατορεμάτων (Δα1): Υφιστάμενες Βιομηχανικές (Βαα2, Βε1), Αγροτικές (Γα4), Εμπορικές (Εβ, Εβ2, Εβ6) και Οικιστικές (Κα4, Κα5, Κα6, Κα7, Κα8) Ζώνες και Ζώνες Προστασίας (Δα2) μετατρέπονται σε Ζώνη Προστασίας (Δα1) για την προστασία καναλιού/υδατορέματος.
- Οικιστική Περιοχή Κα8 / Κηπούπολη (Garden City) – «Αρκολείβαδα»: Η οικιστική περιοχή των Αρκολείβαδων θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο υφιστάμενης οικιστικής περιοχής, στην οποία θα εφαρμόζονται μέτρα εμπλουτισμού του αστικού τοπίου με περισσότερο πράσινο και βελτίωσης της ενεργειακής συμπεριφοράς των οικοδομών οι οποίες την συνθέτουν.
- Τοπικό Εμπορικό Κέντρο (ΤΕΚ): Προνοείται στην περιοχή της Κηπούπολης όπου θα είναι δυνατή η χωροθέτηση χρήσεων και λειτουργιών όπως περιγράφεται στο σχετικό Κεφάλαιο (Εμπορική Ανάπτυξη και Γραφεία) του Τοπικού Σχεδίου Λάρνακας, όπως καταστήματα καθημερινής εξυπηρέτησης (π.χ. μικρά καταστήματα τροφίμων, φαρμακεία, μικρά βιβλιοπωλεία και χαρτοπωλεία, μικρά καταστήματα ειδών ένδυσης και υπόδησης, κουρεία και κομμωτήρια, φωτογραφεία, ανθοπωλεία κ.ο.κ.).
- Οικιστική Περιοχή Κα4 / Κα4α – «Περιοχή Ράντισσον / Διαγωνίου»: Σε τμήμα της ενιαίας, μικτής εμπορικής και οικιστικής περιοχής που διαμορφώνεται βόρεια του κυκλικού κόμβου του λιμανιού (Ζώνη Κα4α) θα επιτρέπεται / ενθαρρύνεται, πέρα από την κύρια οικιστική, η χωροθέτηση και άλλων χρήσεων που είναι δυνατό να εξυπηρετήσουν την ευρύτερη περιοχή, όπως Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Ιατρικά Κέντρα και Νοσηλευτήρια, Υπηρεσίες Κοινωνικής Μέριμνας, Φοιτητικές Εστίες και άλλα παρόμοια.
Άξονες και κέντρα εμπορικής δραστηριότητας
Στους Άξονες και περιοχές εμπορικής δραστηριότητας επιτρέπεται ένα ευρύ φάσμα συμβατών χρήσεων με στόχο την ενίσχυση των κεντρικών λειτουργιών και την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού και των επισκεπτών.
- Εμπορικές και άλλες συναφείς δραστηριότητες / Άξονας Κατηγορίας I (Εβ1 I): Η πρωτεύουσα λειτουργία των Αξόνων Δραστηριότητας Κατηγορίας Ι είναι η εμπορική, γραφειακή και άλλου τύπου εξυπηρέτηση ευρέων περιοχών και σε αυτούς επιτρέπεται η χωροθέτηση μεγάλου φάσματος τύπων καταστημάτων και άλλων χρήσεων για παροχή υπηρεσιών και διευκολύνσεων.
- Εμπορικές και άλλες συναφείς δραστηριότητες / Άξονας Κατηγορίας III (Εβ4 II): Στον Άξονα Δραστηριότητας Κατηγορίας IΙΙ, θα επιτρέπεται η χωροθέτηση εμπορικών χρήσεων που λόγω της φύσης και κλίμακάς τους παρέχουν καθημερινές εξυπηρετήσεις στον πληθυσμό των οικιστικών περιοχών (π.χ. μικρά καταστήματα τροφίμων, φαρμακεία, μικρά βιβλιοπωλεία και χαρτοπωλεία, μικρά καταστήματα ειδών ένδυσης και υπόδησης, κουρεία και κομμωτήρια, φωτογραφεία, ανθοπωλεία κ.ο.κ.).
- Εμπορικές και άλλες συναφείς δραστηριότητες / Άξονας Κατηγορίας IV (Εβ5 IV): Ο Άξονας Δραστηριότητας Κατηγορίας IV έχει ως κύριο στόχο την εξυπηρέτηση των Τουριστικών αναπτύξεων του παραλιακού μετώπου και της περιοχής Τουρισμού – Οικογειτονιών (Τ-ΟΙΚ).
- Ειδική Ζώνη Λιμανιού (ΕΛ): Όπως προνοείται στο Τοπικό Σχέδιο Λάρνακας (2013).
- Συντελεστές Ανάπτυξης και ύψη οικοδομών: Η γενική πολιτική διαβάθμισης των συντελεστών δόμησης, η οποία στηρίζεται στο πρότυπο της πυραμίδας, επιτρέπει τους ψηλότερους συντελεστές δόμησης στο επίκεντρο των πολλαπλών χρήσεων / δραστηριοτήτων (ΚΠΠ) και δευτερευόντως στην αντίστοιχη παραλιακή ζώνη με κλιμακωτή μείωση από την ενδοχώρα προς τη θάλασσα.
