Ιωάννα Αλεξάνδρου

Πύργος Περβολιών ή Πύργος Κιτίου ή

Πύργος  Περιβολιών ή Πύργος Κιτίου

Η προφορική παράδοση μεταδίδεται από στόμα σε στόμα, από γενιά σε γενιά και πάντα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον στο άκουσμα της, προσελκύει πιστούς ακροατές που στην πορεία διηγούνται την ιστορία με κάποιες προσθήκες έτσι και η ιστορία της  βασίλισσας Ρήγαινας, γυναίκας του βασιλιά της Κύπρου Πέτρου του Α’,  σύμφωνα πάντα με καταγεγραμμένες προφορικές μαρτυρίες ή αλλιώς δοξασίες προς την Βασίλισσα .

Η Ρήγαινα επισκεπτόταν συχνά τον Πύργο Περβολιών για αυτό η κάτοικοι ονόμασαν τον Πύργο της κοινότητας τους  ως Πύργο της Ρήγαινας ο πύργος όπως όλοι γνωρίζουμε βρίσκετε στην παραθαλάσσια περιοχή των Περβολιών όπου παλαιότερα ήταν γεμάτη από δέντρα, χαρουπιές, ελιές, συκιές και μερίκκες, στην περιοχή αυτή απολάμβανε τις διακοπές της η Ρήγαινα , ενώ ο βασιλιάς εκστράτευε με τα καράβια του εναντίον των Αράβων και των πειρατών.

Ο μύθος επίσης προσθέτει ότι η Βασίλισσά Ρήγαινα λουζόταν στα καθαρά νερά της θάλασσας των Περβολιών παρέα με την Θεά Αφροδίτη και απολάμβαναν το φυσικό πλούτο της περιοχής.

Ένας  άλλος μύθος στηριγμένος στην παράδοση λέει ότι η Βασίλισσα Ρήγαινα ταξίδευε καθημερινά από τον Πύργο της στα Περβόλια με προορισμό τα λουτρά της στη γειτονική Τερσεφάνου , μαζί με την χρυσή άμαξά της και με τη συνοδεία φρουρών της κάτω από μια υπόγεια σήραγγα, η οποία συνέδεε τον ΠΥΡΓΟ με τα ΛΟΥΤΡΑ.

 

Σ’ ένα ύψωμα περίπου 500 μέτρων μακριά από τη θάλασσα, πολύ κοντά στον κάβο και το φάρο του Κιτίου, ορθώνεται επιβλητικός ο βενετσιάνικος πύργος του Κιτίου. Βρίσκεται μέσα στα χωριτικά όρια των Περιβολιών και θα ‘πρεπε κανονικά να ονομάζεται ο πύργος των Περιβολιών παρόλα αυτά τόσο στους τοπογραφικούς χάρτες όσο και στα διάφορα έντυπα επεκράτησε ως ο πύργος του Κιτίου έστω και αν σήμερα με βάση τους χάρτες του κτηματολόγιού ο Πύργος καταγράφετε στα όρια της κοινότητας Περβολιών.

Ο Πύργος  εξωτερικά είναι απλός και απέριττος όταν όμως τον πλησιάσεις  να εξετάσεις οπτικά τις λεπτομέρειες της κατασκευής του, αμέσως αντιλαμβάνεσαι πως πρόκειται για ένα έργο μηχανικής τέχνης.

Το μόνο άνοιγμα που υπάρχει στο Πύργο  είναι ένα μεγάλο ορθογωνικό παράθυρο στο βόρειο μέρος. Ακριβώς πάνω από το παράθυρο σώζεται ενετικός θυρεός. Για να φτάσει ένας το παράθυρο πρέπει να χρησιμοποιήσει ψηλή σκάλα. Μια παρόμοια θα πρέπει να χρησιμοποιούταν και στα ενετικά χρόνια, όταν λειτουργούσε ο πύργος. Η οικοδομή που έχει ύψος οχτώ περίπου μέτρα, υποδιαιρείται σε δύο ορόφους, που χωρίζονται μεταξύ τους μ’ ένα ξύλινο δάπεδο.

Η στέγη του δεύτερου ορόφου στηρίζεται σε δυο διασταυρούμενες καμάρες με το σημείο του σταυρού στο μέσο. Οι καμάρες που αρχίζουν από ένα ύψος ενός μέτρου και 30 εκατοστών πάνω από το ξύλινο δάπεδο, στηρίζονται πάνω σε μια πέτρινη βάση με ανθρωπόμορφο σχήμα. Η λεπτή πελεκητή καμάρα έχει ένα πλάτος κάπου 26 εκατοστόμετρα. Ο δεύτερος όροφος που΄ ναι τετράγωνος έχει εσωτερική πλευρά 3, 85 εκατοστόμετρα. Φαίνεται πως οι φύλακες των ακτών που χρησιμοποιούσαν τον πύργο αυτό σαν παρατηρητήριο , ξόδευαν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους στο δεύτερο όροφο. Ένα άνοιγμα οδηγεί από το δεύτερο όροφο προς τον πρώτο. Αλλά και πάλι κάποια σκάλα χρησιμοποιόταν για την επικοινωνία του δεύτερου ορόφου με τον πρώτο. Ίσως το ισόγειο να χρησίμευε ως αποθήκη ή για διάφορες άλλες άμεσες ανάγκες.

Βέβαια η βάση του ισογείου είναι πιο μεγάλη σε μήκος από τη βάση του δεύτερου ορόφου. Κάθε πλευρά έχει το ίδιο μήκος, δηλαδή οχτώ περίπου μέτρα, όπως και το ύψος του πύργου. Ένας τέτοιος πύργος με μια είσοδο από παράθυρο, στη βόρεια πλευρά την αντίθετη προς την θάλασσαμ που εύκολα μπορούσε να κλείσει, κτισμένος με άψογη πελεκητή ασβεστόπετρα και μ’ ένα πάχος του τοίχου που φτάνει το 1 μέτρο και 25 εκατοστά , ήταν πράγματι μια δυσκολοπόρθητη οικοδομή.

Σαν ένας ανεβεί από το άνοιγμα της οροφής του δευτέρου ορόφου στη στέγη του πύργου, που ‘ναι κτισμένη με πέτρες και χαλίκια, εύκολα μπορεί να υπολογίσει το μήκος των έξι προεξοχών που ‘ναι πιο μεγάλες από τις υπόλοιπες. Δυο πελεκητές χολέτρες προστέθηκαν στην ανατολική και δυτική πλευρά της στέγης.

Η θέα από τη στέγη του πύργου είναι πανοραμική. Αγναντεύεις στα αριστερά το τοπίο μέχρι το Μαζωτό και την Αλαμινό. Πιο ανατολικά, φαίνεται ευδιάκριτο το μοναστήρι του Σταυροβουνίου. Οι άσπροι φαλακροί κιμωλιούχοι λόφοι του οροπεδίου της Λαρνακας. Στα ανατολικά, το αεροδρόμιο της Λάρνακας, το λιμάνι και ολόκληρη σχεδόν η πόλη του Ζήνωνα ξεχωρίζουν πολύ καθαρά. Πιο πέρα, με αίθριο καιρό, διακρίνεις τα Κοκκινοχώρια και ιδιαίτερα τον κάβο Πύλας, που στο άνω μέρος του είναι κτισμένος κάποιος άλλος βενετσιάνικος πύργος , ο γνωστός πύργος της Ξυλοφάγου.

Φαίνεται πως στα δύσκολα εκείνα χρόνια της ενετοκρατίας , οι τρεις πύργοι, της Ξυλοφάγου, του Κιτίου και της Αλαμινού, που ‘ναι κι οι τρεις πολύ διαφορετικοί στην αρχιτεκτονική τους δομή αλλά σχεδόν βρίσκονται σε ευθεία γραμμή, είχαν ένα βασικό κοινό σκοπό. Πιθανόν αποτελούσαν τον κύριο τηλεπικοινωνιακό δίχτυ της περιοχής. Βασικός σκοπός τους ήταν να λειτουργούν ως παρατηρητήρια, να επιβλέπουν τις ακτές, να ξεχωρίζουν τα πειρατικά πλοία και να δίνουν τα κατάλληλα συνθήματα στους κατοίκους των οικισμών αυτής της μεγάλης πεδινής περιφέρειας της Λάρνακας.

Από τον πύργο του Κιτίου πιθανόν κάποτε να χρησιμοποιούνταν συνθηματικές φωτιές που θα πρέπει οπωσδήποτε να ήταν ορατές, τόσο από τους δυο άλλους πύργους όσο και από τα χωριά της πεδιάδας. Πιθανόν ακόμα το μήνυμα να μεταφερόταν και με άλλο τρόπο, με τη χρήση μαντατοφόρων , είτε έφιππων είτε πεζών. Δεν αποκλείεται ακόμα ο πύργος αυτός να προέβαλλε την πρώτη αντίσταση, για να ανακοπεί ο δρόμος στο εσωτερικό, σε περίπτωση που αποβιβάζονταν στη στεριά πολύ λίγοι πειρατές.

Ο πύργος του Κιτίου με το ιδιόρυθμο του σχήμα, με τη σκληρή πελεκητή ασβεστόπετρα με την οποία είναι κτισμένος, με τις 28 προεξοχές της οροφής και με το επιβλητικό του ύψος, τοποθετημένος σ’ ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό ύψωμα της πεδιάδας της Λάρνακας, αποτελεί ένα σημαντικό πολιτιστικό μόρφωμα μιας ιστορικής περιόδου του νησιού. Πολλά μαρτυρά για την περιπετειώδη βενετσιάνικη περίοδο της κυπριακής ιστορίας, μιας περιόδου που οι ίδιοι οι ξένοι κατακτητές της Κύπρου έκτισαν κάστρα, τείχη και πύργους για να προστατέψουν το νησί από εχθρούς και πειρατές.

Αλλά ο Κύπριος με την πλούσια φαντασία και τις ενδόμυχες επιθυμίες του έφτιαξε θρύλους και παραδόσεις γύρω από τον πύργο αυτό. Ο πύργος του Κιτίου έγινε το κάστρο της Ρήγαινας, της μεσαιωνικής αυτής βασίλισσας της Κύπρου, που περιφέρεται παντού και για πολλούς δεν είναι τίποτε άλλο παρά αναβίωση της Αφροδίτης. Όπως σε πολλά μέρη του νησιού βρίσκονται τα σπίτια της , το φρούριο, το θρονί της, το λουτρό της, η αυλή της και οι σπήλιοι της, έτσι κι εδώ σ’ αυτό το μέρος βρίσκεται το κάστρο της.

 

Σχετικά νέα

X
Translate »